در نظام اعتباری مبتنی بر قانون عملیات بانکی بدون ربا،چون منابع بانک عمدتاً متعلق به سپرده گذاران بوده و بانک به عنوان وکیل و امین مردم منابع مذکور را در اختیار متقاضیان اعتباری قرار می دهد،لذا به منظور رعایت حق و عدل اسلامی،شایسته است ارکان اعتباری بانک در استفاده هرچه اصولی تر از منابع و کاستن خطرات عدم وصول مطالبات کوشا باشند و به همین منظور،در وحله اول بایستی ضوابط ومعیارهای کلی در انتخاب مشتریان اعتباری را مدنظر قراردهند

معیارهای اعتباری به اشکال مختلف قابل تعریف می باشند،لیکن تمامی آنها دارای هدف مشترکی هستند وآن رسیدن به این اطمینان است که آیا تسهیلات داده شده برای نیاز خواسته شده مشتری مصرف گردیده و با سودهی مورد نظر به موقع قابل بازگشت خواهد بود یا خیر؟    

رایج ترین تقسیم بندی عوامل اعتباری به شرح زیر می باشد:

1-قابلیت اعتماد و اطمینان

امین و معتمد بودن متقاضی یکی ازشرایط اساسی و اولیه جهت تشخیص وبرقراری تسهیلات می باشد وضرورت دارد از پایبندی متقاضی به انجام تعهدات اطمینان حاصل گردد و وی فردی خوشنام وخوش سابقه بوده واشتهار به فساد مالی وبد حسابی نداشته و متعهد و مقید به بازپرداخت تعهداتش باشد که باتوجه به شناخت مسئولین تسهیلات دهنده از مشتری وبا تهیه گزارش کارشناسی یا کسب اطلاعیه اعتباری حضوری از وضع وی و اخذ استعلام های مربوطه این اطمینان تا حدودی قابل دستیابی می باشد.

2-قابلیت و صلاحیت فنی

منظور از قابلیت و صلاحیت فنی،توانائیهای بالفعل و بالقوه مشتری در زمینه فعالیت و انجام موضوع قرارداد پیشنهادی است مانند شناخت بازار خرید مواد و کالا-نحوه و زمان تولید کالا- و آشنایی با بازار فروش اعم از فروش نقد و نسیه ونحوه ومدت وصول مطالبات و بکارگیری صحیح منابع ، لذا تجربه و تخصص در رشته های دیگر فی المثل وارد کننده مواد شیمیایی نمی تواند در پرورش طیور ذیصلاح باشد و قابلیت مشتری تلقی گردد.

3-ظرفیت مالی و کشش اعتباری

لازم است ماهیت و توجیهات تسهیلات درخواستی با وضعیت و بافت مالی واقتصادی متقاضی مقایسه شود تا بر اساس نیاز واقعی و متناسب با ظرفیت تولید یا خرید و قدرت بازپرداخت و زمان لازم برای آمادگی به ایفای تعهدات وی قرارداد تنظیم و تسهیلات لازم به وی پرداخت شود.

بطور مثال خرید مواد اولیه برای واحد تولیدی بایستی دارای تناسبی بین میزان مواد مورد مصرف در طی دوره تولید و میزان مواد درخواستی جهت اخذ تسهیلات را داشته باشد تا وجوه پرداختی بانک به علت عدم نیاز واقعی متقاضی در مسیر دیگری به مصرف نرسد.

4-سرمایه

شروع و استمرار فعالیت اقتصادی بستگی به میزان سرمایه بکار گرفته شده نیز دارد و سرمایه نقدی یکی از منابع بسیار ارزان و ماندگار محسوب می گردد که بخشی از هزینه های مالی را کاهش می دهد و موجب افزایش سود خالص مشتری می گردد.از طرفی میزان سرمایه گذاری در یک امر اقتصادی نشانگر اهمیت و اطمینان به موفقیت آن ازطرف سرمایه گذار می باشد. بنابراین در ارزیابی مشتری سرمایه بکارگرفته شده مدنظر قرار گرفته و درصورت کمبود آن با اخذ پیش دریافت بایستی بخشی از نیازهای مالی را تامین نمود.

5-تضمینات

ارزیابی اعتباری برای مواقعی است که وضعیت عادی حاکم باشد و با توجه به تغییرات شدید اقتصادی و به تبع آن کاهش درآمدها و یا وقوع انواع حوادث غیر مترقبه،فوت،ورشکستگی و مواد دیگر ممکن است موجب عدم وصول مطالبات گردد لذا تضمینات در چنین اتفاقاتی ریسک اعتباردهنده را پوشش می دهد و از طرفی ارزنده بودن باعث می شود متقاضی جهت حفظ آن تلاش نموده وتمهیداتی برای ایفای تعهدات بیاندیشد.بنابراین اخذ تضمین و توان ارائه آن از سوی مشتری یکی دیگر از شاخصه های اعتباری محسوب می گردد.