رانیتیدین با كاهش اسید معده در درمان مشكلات گوارشی ناشی از افزایش اسید استفاده می شود و از پرمصرف ترین داروها در ایران است. این دارو در واقع یک داروی آنتی هیستامین است که در معده گیرنده های هیستامین را غیر فعال می کند و مانع ترشح اسید از سلول های معده می شود. این دارو در درمان مشكلاتی همچون زخم های معده و دوازدهه، بازگشت اسید از معده به مری و گلو(رفلاكس یا به اصطلاح ترش کردن) و احساس سوزش در معده تا گلو، سوء هاضمه می تواند كمك كننده باشد.

شربت رانیتیدین برای اطفال در مواد زخم و التهاب معده کاربرد دارد. تنظیم دوز دارو بصورت شربت دقیق تر انجام می شود و هر سی سی حاوی ۱۵ میلی گرم رانیتیدین است که مقدار مورد نیاز توسط پزشک تجویز می شود و لازم است با دقت این دارو در زمان های تجویز شده مصرف شود.

علاوه بر این رانیتیدین در درمان معده درد و زخم های گوارشی ناشی از مصرف داروهای ضددرد ضدالتهاب و تب بر مانند ایپوبروفن، دیكلوفناك، ملوكسیكام و...نیز تجویز می شود.

اسید معده در حالت عادی در معده ترشح می شود تا به هضم غذا کمک کند اما افزایش ترشح آن می تواند مشکلاتی مانند التهاب،زخم گوارشی و رفلاکس به همراه داشته باشد.

این دارو بصورت قرص خوراکی ۱۵۰و ۳۰۰ میلی گرم، شربت ۷۵میلی گرم در ۵میلی لیتر و آمپول تزریقی ۵۰میلی گرم که بیشتر مصرف بیمارستانی دارد در ایران موجود است. که هم با تجویز پزشک و هم بدون نسخه امکان دریافت آن در داروخانه وجود دارد. با این حال بهتر است پیش از مصرف هردارو مشاوره های لازم را از داروساز خود دریافت نمایید.

طبقه بندی مارتیندل : داروهای گوارشی

طبقه بندی درمانی : داروهای گوارشی > داروهای مهارکننده اسید و ضد زخم > آنتاگونیست گیرنده

توصیه ها

پیش از مصرف رانیتیدین در صورت سابقه ی بیماری کلیوی پزشک خود را مطلع کنید.

این دارو با غذا تداخل خاصی ندارد و می توان آن را قبل یا بعد از غذا مصرف کرد.

عوارض شایع رانیتیدین

اگرچه این دارو بسیار کم عارضه است اما ممکن است اسهال یا یبوست و سرگیجه ی خفیف را تجربه کنید که به مرور برطرف می شود.

گاهی ممکن است مصرف رانیتیدین احساس خستگی در فرد ایجاد کند .برای کاهش این عارضه تا مدتی وعده های غذایی ساده و سبک مصرف کنید و از مصرف غذاهای پرادویه و چرب خودداری نمایید.

نگهداری

این دارو را دردمای اتاق در هوای خشک و خنک نگهداری کنید و هنگام مصرف حتما به تاریخ انقضای محصول دقت نمایید. داروهای تاریخ مصرف گذشته می توانند اثرات و عوارض نامشخصی در بدن داشته باشند.

نکاتی برای مصرف صحیح تر رانیتیدین:

با وجود اینکه طول درمان بستگی به نوع بیماری و مشکل شما دارد اما معمولا مصرف این دارو کوتاه مدت و تا زمان احساس بهبودی می باشد. با این حال در صورتی که این دارو توسط پزشک برای شما تجویز شده است می توانید در مورد قطع یا ادامه ی درمان با وی مشورت نمایید.

از آنجا که کشیدن سیگار منجر به افزایش مقدار اسید معده می شود، ممکن است تاثیر رانیتیدین را کاهش دهد و علایم شما بدتر شود.

اگر وزن بالایی داشته باشید با کاهش وزن به علت کاهش فشار بر روی معده ترشح اسید کمتر شده و رانیتیدین بهتر عمل می کند.

مصرف برخی موادغذایی مانند گوجه فرنگی، نعنا، شکلات، غذاهای پر ادویه و نوشیدنی های گرم، کافیین دار و الکلی می توانند علایم بیماری گوارشی را بدتر کنند. بطورکلی بهتر است مصرف هر غذایی که ترشح اسید معده را افزیش می دهد وعلایمتان را تشدید می کند محدود نمایید.

با مصرف مایعات و غذاهای آبکی در واقع اسید معده رقیق تر می شود که این مساله سبب تسهیل بازگشت اسید از معده به مری می شود پس تا جای ممکن از مصرف آّب و غذای آبکی قبل از خواب خودداری کنید و حداقل نیم تا یکساعت پس از غذا دراز نکشید.

پرخوری و مصرف غذای پرچرب نیز می تواند باعث کاهش اثر درمانی این داروها شود.

وارد مصرف رانیتیدین

رانیتیدین در درمان كوتاه مدت زخمهای فعال دوازدهه یا زخم های فعال و خوش خیم معده، (در مقادیر كم برای پیشگیری از عود زخم دوازدهه مصرف می شود)، حالات مرضی ترشح بیش از حد اسید معده مانند سندروم زولینگر- الیسون، برگشت محتویات معده به مری و سایر مواردی كه كاهش اسید معده برای آن مفید است مانند جراحی در دستگاه گوارش، مورد استفاده قرار می گیرد.

مکانیسم اثر رانیتیدین

این دارو در رقابت با هیستامین در سطح گیرنده های H2 در سلول های جداره ای ترشح اسید معده توسط غذا، پنتاگاسترین و سایر محرك های ترشح اسید معده را مهار می كند.

فارماکوکینتیک رانیتیدین

رانیتیدین به سرعت از مجرای گوارش جذب می گردد و در اولین عبور كبدی متابولیزه میگردد. اوج غلظت سرمی آن در حدود 3-2 ساعت پس از مصرف می باشد. طول اثر دارو برای كاهش ترشح اسید 4 ساعت و در هنگام شب حدود 12 ساعت می باشد. این دارو از راه كلیه دفع می گردد.

عوارض جانبی رانیتیدین

عوارض این دارو بیشتر شامل اسهال یا یبوست، سرگیجه یا سردرد و نفخ شكم است.

تداخلات دارویی رانیتیدین

جذب این دارو در حضور آنتی اسید ها كاهش می یابد.

با وجود آنكه رانیتیدین در مقایسه با سایمتیدین یك مهار كننده ضعیف كننده تر آنزیم های كبدی است، با این وجود در مصرف همزمان سایر داروها با این دارو باید احتیاط كرد.

هشدار ها رانیتیدین

1. بیمارانی كه به سایمتیدین عدم تحمل نشان می دهند، ممكن است این دارو را نیز تحمل نكنند.

2. در سیروز كبدی و ناراحتی های كلیوی متوسط تا شدید خطر بروز عوارض جانبی به خصوص عوارض عصبی دارو وجود دارد.

3. مصرف این دارو بیش از 12 هفته مداوم توصیه نمی شود.

توصیه های دارویی رانیتیدین

1. كشیدن سیگار موجب كاهش اثر این دارو می شود.

2. در بیماران سالخورده یا مبتلا به نارسایی كبدی یا كلیوی ممكن است به كاهش مقدار مصرف دارو نیاز باشد.

دارو های هم گروه رانیتیدین

Nizatidine

Famotidine

Cimetidine