در گفتگو با مهر مطرح شد؛

ریشه‌های عمیق فرهنگ دینی جامعه ما با میوه‌های فرهنگ بیگانه تهدید می شود/ خانواده نباید مسئولیت فرهنگی خود را به غیر واگذار کند

رئیس دانشکده اهل البیت(ع) دانشگاه اصفهان با اشاره به ریشه‌های عمیق فرهنگ دینی جامعه ایران ، از اینکه خانواده‌ها تربیت دینی فرزندان را به نهادهای غیر خانواده منتقل کرده‌اند ، ابراز نگرانی کرد و گفت: تا ما برنگردیم به این مسأله که هر یک از ما موظفیم در حوزه فردی ، خانوادگی و اجتماعی به دور از مسئولیتهای اشتغالی مان و نهادهای رسمی به مسائل فرهنگی بپردازیم مشکل فرهنگی جامعه مان حل نخواهد شد.

دکتر امیرحسین بانکی پورفرد رئیس دانشکده اهل البیت(ع) دانشگاه اصفهان در گفتگو با خبرنگار مهر ، پیرامون نقاط قوت و ضعف فرهنگ دینی جامعه ایران گفت: فرهنگ دینی و کلا ارتباط انسان با فرهنگش جنبه لایه لایه دارد و اگر به این لایه های فرهنگی در وجود افراد توجه نشود ما به تحلیل اشتباهی می رسیم.

وی افزود: عمق فرهنگی که در جامعه ما هست یعنی آن لایه قلب جامعه به حمدالله دارای فرهنگ دینی بسیار عمیق و ریشه دار است و این قسمت ، قسمتی است که کمتر در بحث کلی جامعه آسیب دیده است لذا وقتی نگاه می کنیم جنبه های اعتقادی قلبی جامعه مثل محبت اهل بیت(ع) مثل شعائر دینی مثل عاشورا و تاسوعا یا مناسک مذهبی مثل ماه مبارک رمضان و شبهای قدر و غیره همه جلوه های این است که در اعماق وجود جامعه این فرهنگ دینی آسیب کمتری دیده است اما هرچه به لایه های سطحی تر نزدیک می شویم تغییرات و آسیبها جدی تر می شود به همین دلیل سطحی ترین لایه که سبک زندگی مردم را شکل داده است بیشتر با آن فرهنگ دینی عمیق تفاوتهایی پیدا کرده است و مسأله ای که باید بدان توجه کنیم این است که لایه های سطحی تر در آنجا باقی نمی یابد و کم کم به لایه های عمیق تر رسوخ پیدا می کنند لذا باید مراقب باشیم که این لایه های سطحی به لایه های عمیق جامعه تأثیر نگذارد و در کنار آن خود را نیز اصلاح کنند.

این مدرس دانشگاه تصریح کرد: اگر فرهنگ را به درخت تشبیه کنیم که دارای ریشه ها و تنه و ساقه است و نهایتا به میوه می رسد ، برای اینکه آن ریشه به میوه برسد این درخت مراحلی را باید طی می کند ، ما آنچه که در جامعه می بینیم این است که ریشه های فرهنگ دینی در جامعه هست ولی در مرحله ثمررسی نسبت به شرایط کنونی جامعه ما با میوه های فصلی متناسب با زمانی که در آن به سر می بریم کمتر مواجهیم. یعنی یک حلقه مفقوده ای وجود دارد و طبیعتا میوه هایی که در اختیار مردم قرار می گیرد ریشه در فرهنگ بیگانه دارد یعنی ما نسبت به مسائل دینی با ریشه روبرو هستیم و نسبت به فرهنگ بیگانه با میوه روبرو هستیم و در نهایت جامعه و نسل جوان با تناقض روبرو می شوند چه در کتب درسی و نوشته ها ، و چه در داستانها ، فیلمها و رسانه های گوناگون عمدتا میوه های و ثمرات از فرهنگ بیگانه است و تبعا اثری که بعدها بر نسل جوان می گذارد متناسب با همین فرهنگهاست.

دکتر بانکی پور فرد افزود: باید به این مسأله توجه کنیم که چگونه می توانیم مطالب ریشه ای را به صورت دسته بندی و قابل عرضه متناسب شرایط زمان و مکان به نسل جوان ارائه دهیم مثلا در عرصه فیلم و سریال وقتی فرهنگ حسینی در اعماق جامعه ما هست ، این فرهنگ ، در قالب «فیلم مختار» به تصویر کشیده می شود. این ثمره هنری سر سفره روحی و فکری نسل جوان ما قرار می گیرد و آثار خود را نیز می گذارد. حالا اگر ما در بقیه عرصه های فرهنگی بتوانیم چنین کاری را انجام دهیم و با ابزار و تکنیکهایی که متناسب با زمان و مکان است این فرهنگ دینی را تقویت کنیم ، تبعا بهره گیری بهتری صورت خواهد گرفت.

وی با اظهار نگرانی از واگذاری تربیت دینی فزندان به نهادهایی غیر از خانواده تأکید کرد: یکی از آسیبهایی که بعد از انقلاب دچار آن شدیم این بود که به تبع اینکه نظام مان اسلامی شد و به محض استقرار نظام اسلامی مردم به تدریج مسئولیتهای فرهنگی را از حوزه خانواده به بیرون از خانواده منتقل کردند و آن را در حوزه حاکمیت قرار دادند. در حالیکه این اشتباه بسیار بزرگی است.

رئیس دانشکده اهل البیت(ع) دانشگاه اصفهان افزود: برای همین است که وقتی یک خانواده مذهبی که در خارج از کشور زندگی می کند به خاطر اینکه چنین اعتمادی به نظام آموزشی آن کشور و یا آن جامعه ندارد مسائل فرهنگی را خودش متقبل می شود اما جامعه ما به خاطر اعتمادی که با وقوع انقلاب اسلامی ایجاد شد ، خانواده به تدریج نقش خود را کمرنگ دید و مسئولیتهای فرهنگی و دینی خود را به محیطهای چون مدرسه ، جامعه ، رسانه ، صدا و سیما و در کل نهادهای حاکمیت واگذار کردد که این اشتباه بزرگی است.

دکتر بانکی‌پور فرد با اشاره به بخشی از سخنان مقام معظم رهبری در ابتدای سال 93 و نیز دیدار ایشان با اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی یادآور شد: مقام معظم رهبری اشاره به حرکتهای مردمی می کنند و امیدشان به این مسأله است که فرهنگ باید از طریق حرکتهای خودجوش مردمی ارتقا پیدا کند و حتی در بعد اجتماعی نباید به حاکمیت نگاه کنیم ، بلکه جمع را به جهت اینکه هویت مردمی دارد بنگریم چه برسد به حوزه خانواده که خودمان متقبل هستیم. تا ما برنگردیم به این مسأله که هر یک از ما موظفیم در حوزه فردی ، خانوادگی و اجتماعی به دور از مسئولیتهای اشتغالی مان و نهادهای رسمی به مسائل فرهنگی بپردازیم مشکل فرهنگی جامعه مان حل نخواهد شد.