وال استریت
وال استریت (Wall Street) نام خیابانی در بخش جنوبی جزیره منهتن در ایالت نیویورک آمریکا است. در طول چند قرن اخیر این نام به نماد بازارهای مالی آمریکا و جهان تبدیل شدهاست.
خیابان وال استریت در جزیره منهتن در ایالت نیویورک بین منطقه برادوی (Broadway) و ایست ریور (East River) قرار دارد. بازار
بورس نیویورک بزرگترین بازار داد و ستد
بورس و اوراق بهادار، در این خیابان واقع شدهاست.
همچنین بازار
بورس نزدک، بازار
بورس آمریکا یا AMEX و بازار
بورس تجاری نیویورک (NYMEX) در وال استریت قرار دارند.
تاریخچه
در مارچ 1792، بیست و چهار نفر از بازرگانان سرشناس شهر نیویورک در هتلی به نام کورس دور هم آمدند تا در مورد سامان بخشیدن به بازار اوراق بهادار و کوتاه کردن دست رقبای خود از این بازار صحبت کنند.
حاصل این نشست معاهدهای به نام "باتن وود" بود که به امضای تمام این بازرگانها رسید. بر اساس این معاهده افراد امضا کننده تنها میتوانستند با یکدیگر اوراق بهادارmerchants خرید و فروش کنند و از شرکت در بازارهای دیگر اوراق بهادار خودداری کنند.
تاریخچه تشکیل
بورس در دنیا
داد و ستدهای این بیست و چهار نفر پایههای اولیه بازار
بورس نیویورک (The New York Stock Exchange) را شکل داد.
یک قرن پیش از آن که استعمارگران هلندی به نیویورک قدم گذاشته بودند، برای ایجاد مانع در برابر سرخپوستان و دزدان دریایی این منطقه دیواری ساختند که بعدها خیابانی که به جای آن ساخته شد، وال استریت نام گرفت.
بعدها تاجران و بازرگانانی که در نیویورک ساکن شدند شروع به ساخت مراکز تجاری، مغازه، شورای شهر و یک کلیسا در همین خیابان کردند.
از آنجایی که در بین سالهای 1785 تا 1790 پایتخت ایالات متحده بود، ساختمان مرکزی فدرال یا Federal Hall که جورج واشینگن در آن سوگند ریاست جمهوری خورد، در وال استریت ساخته شد.
بازار
بورس نیویورک توسط بازرگانان نیویورکی برای اولین بار در ساختمانی واقع در پلاک 40 وال استریت شروع به کار کرد. در آن زمان ریاست این بازار را فردی به نام آنتونی استکهلم در دست داشت و هر روز صبح لیستی از سهامهایی که قابل خرید و فروش بودند را اعلام میکرد.
در آن زمان برای ورود به هیئت مدیره
بورس نیویورک نیاز به داشتن رای دیگر اعضا داشتند. علاوه بر این ورود به بازار مستلزم پرداخت پول برای خریدن جایگاه بود. در 1817 هر جایگاه 25 دلار و در 1827 هر جایگاه 100 دلار ارزش داشت.
آغاز قرن بیستم میلادی شروع ساخت پایههای نظام اقتصادی آمریکا در وال استریت بود. در 1901، جی پی مورگان با ساخت یک شرکت چند میلیارد دلاری که "شرکت استیل آمریکا" نام داشت به وال استریت رونق بخشید.
موجهای آشفتگی در وال استریت
در 1907 اولین موج آشفتگی و رکود گریبانگیر وال استریت شد. همزمانی این موج با رکود اقتصادی آمریکا و کاهش 50 درصدی شاخص سهام بازار
بورس نیویورک باعث هجوم مردم و سرمایهگذاران برای پس گرفتن سرمایههای خود از بانکها و موسسات مالی شد.
سرانجام بخشی از این موج به ایالتهای دیگر آمریکا منتقل شد و بسیاری از بانکهای بزرگ آمریکا اعلام ورشکستگی کردند.
بسیاری معتقدند کنترل این موج و برگرداندن اعتماد مردم و سرمایهگذاران به وال استریت توسط سرمایهگذاری به نام جی پی مورگان صورت گرفت.
در آن زمان آمریکا بانک مرکزی نداشت. مورگان با راضی کردن تعدادی از موسسات مالی و بانکهای دیگر نیویورک صندوقی برای کمک به وضعیت اقتصادی و بانکهای ورشکسته تشکیل دادند.
همچنین در نوامبر همان سال، مورگان یک شرکت بزرگ راه آهن را که به علت بالا رفتن بدهکاری بخش زیادی از ارزش سهامش را از دست داده بود خریداری کرد و همین کار بازارهای سهام نیویورک را نجات داد.
موج آشفتگی و هراس دوم در سال 1929 گریبانگیر وال استریت و سرانجام تمام آمریکا شد.
در اواخر دهه 1920
بورس بازی در بازار سهام نیویورک رواج داشت. رونق خوب بازار که بر پایه رشد صنایع استوار بود هر روز افراد زیادی را به خود جذب میکرد. کسبه
بورس برای اینکه قیمت پیشنهادی خود را بالاتر ببرند از وامهای بانکی کلان استفاده میکردند تا جایی که از سال 1924 تا 1929 قیمت سهام بازار نیویورک تا 400 درصد افزایش یافت.
اما با رکود صنایع سوددهی سهام این افراد کاهش یافت و بیشتر وامهای گرفته شده به بانکها پس داده نشد. همین امر باعث وقوع رکود در بازار
بورس نیویورک شد.
در اکتبر 1929 بازار 31 واحد و قیمت شاخص سهام نیز 49 واحد کاهش یافت. تا جایی که در پایان ماه اکتبر همان سال بازار به کلی راکد شد و رو به تعطیلی گذاشت.
این اتفاق جرقه بزرگترین رکود اقتصادی آمریکا و غرب را رقم زد که تا جنگ جهانی دوم نیز ادامه پیدا کرد.
در قرن 21 نیز بحرانهای مالی زیادی باعث رکود وال استریت شد. در بین سالهای 2001 و 2002 حباب دات کام باعث آشفتگی بازارهای آمریکا و مخصوصاً وال استریت شد.
علاوه بر این، رکود بازار مسکن در سال 2006 موج آشفتگی و رکود در بازار
بورس نیویورک ایجاد کرد.
این بازار همانطور که گفته شد در 1792 در پلاک 40 وال استریت شروع به کار کرد. در 1865 این بازار به پلاک 10-12 خیابان براد (Broad Street) منتقل شد.
در 22 آوریل 1903 این بازار به ساختمانی 4 میلیارد دلاری در پلاک 18 خیابان براد منتقل شد.
در 1922 یک ساختمان برای دفاتر اجرایی بازار در پلاک 11 وال استریت (محل کنونی بازار
بورس نیوروک) بازگشایی شد.
در سال 2008 بازار
بورس آمریکا با بازار
بورس نیویورک ترکیب شدند و سالن اصلی آن به تالار خرید و فروش
بورس نیویورک منتقل شد.
حملات 11 سپتامبر به برجهای تجارت جهانی در منهتن، باعث از بین رفتن 45 درصد دفاتر اداری وال استریت شد.
از ساختمانهای دیگر واقع در وال استریت به ساختمان صندوق بانکداران آمریکا، ساختمان ترامپ و ساختمان دویچه بانک که پیشتر متعلق به موسسه مالی جی پی مورگان بود، اشاره کرد.
وال استریت همچنین از جاذبههای توریستی منهتن به حساب میآید. ساختمان کلیسای ترینیتی و صندوقهای طلای فدرال رزرو به ارزش 100 میلیارد دلار که حدود 80 فیت زیر زمین قرار دارد از مکانهای دیدنی وال استریت هستند.
جنبش "وال استریت را تسخیر کن"
وال استریت را تخسیر کن (Occupy Wall street Movement) یک جنبش اجتماعی در آمریکا است که در 17 سپتامبر 2011 با دعوت رسانههای اجتماعی ضد سرمایهداری در نیویورک با تظاهرات هزاران نفر شروع شد.
هدف این جنبش اعتراض به نفوذ نظام سرمایه داری در سیاست آمریکا، وضع نامطلوب اقتصاد و بیکاری حاصل از سیاستهای غلط دولت و اعمال نفوذ لابیهای سرمایهداری بود.
این تظاهرات در بخشهای مختلف شهر نیویورک، منهتن و به ویژه وال استریت ادامه یافت.
دهها شهر دیگر آمریکا از جمله واشینگتن دی سی، لوس آنجلس، سانفرانسیکو و شیکاگو نیز شاهد تظاهرات مردمی این جنبش بودند.
بسیاری از این تظاهرات از جمله تظاهرات صدها معترض برروی پل بروکلین با دخالت پلیس به خشونت کشیده شد. در تظاهرات پل بروکلین بیش از 700 نفر نیز دستگیر شدند.