سبکتو یک سرویس تولید میکرو کتاب است که سعی می‌کند کتاب‌ها و رمان‌های بلند را در قالب نسخه‌های صوتی یا نوشتاری خلاصه کرده و در اختیار علاقه‌مندان قرار دهد. علاوه بر این میکرو مقاله‌ها خدمت دیگر این کسب‌وکار است که مناسب مطالعه‌های روزمره افراد تولید می‌شود که کاربران می‌توانند با مطالعه یا گوش دادن به آن‌ها در حدود ۷ دقیقه از روزمرگی‌های زندگی خود خارج شوند.

بخش گسترده‌ای از اعضای تیم سبکتو را توان‌یابانی تشکیل می‌دهند که به دلیل مشکلات فیزیکی امکان خروج از منزل یا حضور در محل کار را ندارند. ازنظر موسس استارت‌آپ سبکتو این افراد که عموما در بخش ترجمه و ویراستیاری مشغول فعالیت هستند، مهارت‌های فوق‌العاده‌ای دارند و استفاده از آن‌ها هم به نفع کسب‌وکار خواهد بود و هم می‌تواند انزوا و احساس منفعل بودن بین این افراد را از بین ببرد. او به سایر استارت‌آپ‌ها هم توصیه می‌کند که از ظرفیت‌های این قشر بیشتر استفاده کنند که این کار مستلزم توجه بیشتر مسئولان است چراکه در حال حاضر حمایت‌های مشخصی از استارت‌آپ‌ها برای استفاده از ظرفیت‌های این بخش صورت نمی‌پذیرد.

ایده اولیه استارت‌آپ سبکتو چگونه شکل گرفت؟

ما با تجربه راه‌اندازی یک کسب‌وکار در حوزه مد و فشن وارد اکوسیستم استارت‌آپی شدیم. با مطالعه کسب‌وکارهای مختلف متوجه شدیم که برخی از استارت‌آپ‌های خوب به نتایج ضعیفی می‌رسند و این در حالی است که بعضی از استارت‌آپ‌هایی که در ظاهر خیلی معمولی هستند، موفق عمل می‌کنند. با مطالعه این موارد متوجه شدیم که سبک زندگی افراد فاکتور مهمی است که می‌تواند در این موفقیت تاثیرگذار باشد. کتاب یکی از مواردی است که می‌تواند روی سبک زندگی افراد تاثیرگذار باشد اما زندگی ماشینی باعث شده است که فرهنگ کتاب‌ و کتاب‌خوانی افراد تغییر کند چراکه دیگر کاربران به کتاب‌های چند صدصفحه‌ای علاقه‌ای نشان نداده و با کلمات سخت و پیچیده ارتباط خوبی برقرار نمی‌کنند. ازاین‌رو ما سعی کردیم با تولید میکرو کتاب‌های صوتی و متنی این فرهنگ را دوباره بین کاربران ایجاد کنیم.

آیا نمونه خارجی مشابه این سرویس وجود دارد؟

سرویس‌های مشابه سبکتو وجود دارد اما مدل کسب‌وکارهای آن‌ها کاملا متفاوت است، به‌عنوان‌مثال در یکی از سرویس‌های خارجی خلاصه‌ای از کتاب در قالب چند صفحه در اختیار کاربران قرار می‌گیرد که کاربران می‌توانند به‌رایگان آن را مطالعه کنند اما برای مطالعه نسخه کامل آن به سایت‌های فروش آنلاین کتاب مانند آمازون ارجاع داده می‌شوند. ازآنجایی‌که صنعت نشر کشور ما چندان به‌روز نیست و تغییر فرهنگ کاربران باعث شده است آن‌ها استقبالی از کتاب‌های سنتی نکنند، ما نیز تمایلی نداریم که کاربران را به کتاب‌فروشی‌های میدان انقلاب ارجاع بدهیم در نتیجه تصمیم گرفتیم به کمک روش دیگری فرهنگ کتاب‌خوانی را به کمک میکرو کتاب‌ها وارد زندگی مردم کنیم. در سبکتو کاربران به بخش کوچکی از کتاب دسترسی ندارند بلکه ما تلاش کردیم با حذف قسمت‌های غیرضروری و مثال‌های متعدد، میکرو کتاب‌های صوتی و متنی را تولید کنیم که چکیده‌ای از کتاب اصلی بوده اما کاربر با مطالعه آن تمام محتوای کتاب را متوجه می‌شود.

نظر شما در خصوص انتقادی که به کپی کاری استارت‌آپ‌های ایرانی داده می‌شود چیست؟

ازنظر من این انتقاد درستی است، محدودیت‌ها و ضعف‌هایی که در دسترسی ما به اکوسیستم جهانی وجود دارد باعث شده است که برخی از سرویس‌ها صرفا تلاش کنند که کسب‌وکارهای مطرحی که امکان دسترسی به آن‌ها در کشور وجود ندارد را کپی کنند و از این راه درآمدزایی داشته باشند. متاسفانه این اتفاق نه‌تنها نسبت به سرویس‌های خارجی در حال رخ دادن است بلکه در اکوسیستم داخلی هم شاهد هستیم که بعضی افراد صرفا به این دلیل که یک کسب‌وکاری در یک حوزه موفق بوده، تلاش می‌کنند همان سرویس را بدون ویژگی اضافه و خلاقانه‌ای و صرفا با هدف درآمدزایی پیاده‌سازی کنند.

ایجاد کسب‌وکارهای نوآور و خلاق کار پیچیده‌ای نیست و به افراد خاصی هم نیاز ندارد اما واقعیت این است که در حال حاضر افراد ترجیح می‌دهند با کم‌ترین زحمت ممکن به نتیجه برسند و برای این کار هم کپی کردن سرویس‌هایی که قبلا موفق بوده‌اند، بهترین راه است.

شیوا جلوه: ایجاد کسب‌وکار نوآور و خلاق کار سختی نیست اما افراد می‌خواهند با کم‌ترین زحمت به نتیجه برسند به همین دلیل سراغ کپی‌برداری از سایر کسب‌وکارها می‌روند.

شما چه نوآوری‌هایی در سبکتو داشتید؟

ما در تولید میکرو کتاب‌ها نوآوری داشتیم و این کاری بود که تا پیش‌ازاین در کسب‌وکار دیگری انجام‌نشده بود و حتی در این مسیر بعضی از مربیان ما را تشویق می‌کردند که نوآوری و خلاقیت بیشتری در کسب‌وکار داشته باشیم. در همین راستا ما تصمیم گرفتیم وارد تولید میکرو کتاب‌های داستانی و رمانی بشویم و اگرچه خیلی از افراد تصور می‌کردند که فعالیت در این حوزه به نتیجه نخواهد رسید و ما را از ورود به آن منع می‌کردند، اما روی ایده خودمان پافشاری کردیم و پس از مدتی با استقبال بسیار خوبی از سمت کاربران مواجه شدیم و اتفاقا این بخش به یکی از پرطرفدارترین حوزه‌های سبکتو تبدیل شد.

قوانین کشور تا چه میزان با نوآوری در کسب‌وکار منطبق هستند و به افراد اجازه آزادی عمل می‌دهند؟

قوانین و چالش‌های حقوقی که در کشور حاکم است نه‌تنها مانع نوآوری و خلاقیت می‌شوند بلکه گاهی مانع فعالیت کسب‌وکارهایی که به شکل سنتی مشغول فعالیت هستند نیز می‌شود. در صنعت نشر، ما بر اساس فعالیتی که انجام می‌دهیم، مالک محتوا محسوب می‌شویم و ازاین‌رو نیازی به دریافت رضایت‌نامه از ناشر یا نویسنده نداریم اما بااین‌وجود بازهم در مواجهه با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به چالش‌هایی برخورد کرده‌ایم. در قوانین در نظر گرفته‌شده برای دریافت مجوز در این وزارتخانه موارد عجیب زیادی به چشم می‌خورد که ازجمله آن می‌توان به‌شرط متاهل بودن برای دریافت مجوز اشاره کرد که از هیچ جهت ارتباطی با نشر الکترونیک ندارد.

شیوا جلوه: قوانین و چالش‌های حقوقی موجود در کشور مانع نوآوری و خلاقیت هستند و به‌هیچ‌عنوان مشوقی برای بروز نوآوری نیستند.

متاسفانه قوانین موجود در کشور اصلا همراه کسب‌وکار و بروز نوآوری نیست و می‌توانند مانع اجرایی شدن ایده‌های خوب شوند. این قوانین گاها آن‌قدر افراد را تحت‌فشار قرار می‌دهند که درنهایت فرد از راه‌اندازی یک کسب‌وکار خلاقانه ناامید می‌شود. متاسفانه قوانین ما خیلی قدیمی هستند و متناسب با فضای سنتی تدوین‌شده‌اند ازاین‌رو اگر نهادهای قانون‌گذار با فضای اکوسیستم استارت‌آپی کشور بیشتر آشنا شوند می‌توانند قوانین را متناسب با این فضا تدوین کرده یا راه‌حل‌هایی را برای افراد فعال در این حوزه ارایه کنند که افراد بتوانند با خیالی آسوده‌تر ایده‌های خود را اجرایی کنند.