وزارت اقتصاد، به عنوان نهاد ناظر بازار سرمایه، در راستای گسترش شفافیت و هوشمندی بازار سرمایه و توجه به حوزه تحلیل، تصمیم گرفت درگاهی جهت ارائه تحلیل‌های مناسب و قابل اعتماد برروی اطلاعیه‌های سامانه کدال راه‌اندازی کند.

وزارت اقتصاد سامانه «تـحلیل داده‌های ناشران - تـدان» را در تاریخ ۲۸ خرداد ۱۳۹۴ راه اندازی کرد. از تاریخ یاد شده تاکنون مشاوران منتخب سرمایه‌گذاری و کارگزاران بورس اقدام به ارائه تحلیل‌های مختلف بر روی اطلاعیه‌های ناشران اوراق بهادار کرده اند.

شفافیت بازار سرمایه در دولت یازدهم

یکی از کارکردهای بازار سرمایه، نظارت بر ارائه اطلاعات شرکت ها و افزایش شفافیت و قابلیت اتکای این اطلاعات برای سهامداران و اهالی بازار است.   وزارت امور اقتصادی و دارایی در دولت یازدهم به عنوان نهاد ناظر بازار سرمایه نقش به سزایی در گسترش بسترهای لازم جهت عمق بخشیدن به فضای تحلیل بازار داشته است. کارشناسان امر بر این عقیده اند که علی طیب نیا در سمت وزیر اقتصاد اقدامات موثری در این زمینه انجام داده است که در این میان می توان به شفاف تر شدن گزارش های شرکت ها و نیز گسترش فضای تحلیلی بازار بورس اشاره کرد.

در بازار سرمایه فعلی "شفافیت" یک آیتم اساسی است و معمولاً بورس های بزرگ دنیا به دنبال از بین بردن اطلاعات ناقص که بر اثرهیجانات بازار به وجود می آید، هستند. از این رو سامانه هایی در دنیا راه اندازی می شوند که با تحلیل های  بنیادی و فنی بتوانند از بروز این هیجانات جلوگیری کنند. در نتیجه وزارت امور اقتصادی و دارایی در راستای گسترش شفافیت و هوشمندی بازار سرمایه و توجه به حوزه تحلیل، تصمیم گرفت درگاهی جهت ارائه تحلیل‌های مناسب و قابل اعتماد بر روی اطلاعیه‌های سامانه کدال راه‌اندازی کند.

بنابراین سامانه «تـحلیل داده‌های ناشران - تـدان» در تاریخ ۲۸ خرداد ۱۳۹۴ راه اندازی شد. کارشناسان بورس برای طراحی و راه‌اندازی این سامانه در ابتدا نمونه‌های برتر و موفق جهانی مورد مطالعه قرار دادند تا روند کاری سامانه‌هایی در این سطح و با این روال کاری بررسی و ارزیابی شوند. پایگاه StockTwitt، شبکه‌هایی مانند بلومبرگ، درگاه‌هایی مانند Finance و Stock در پورتال‌های عمومی و شبکه‌های اجتماعی از جمله مواردی بودند که مورد بررسی قرار گرفتند تا ضمن بهینه‌کاوی نقاط مثبت نمونه‌های خارجی، نیازسنجی جامعی از ذینفعان و فعالان بازار سرمایه به عمل آید و در نهایت سامانه‌ای مبتنی بر بازار سرمایه ایران و فرهنگ بورس اسلامی ایرانی طراحی کردند، تا کاربران با استفاده تحلیل های بنیادی و فنی بر روی این سامانه، مبنای تصمیم گیری مناسبی داشته باشند.

تحلیل بنیادی و  فنی

سرمایه گذارانی که قصد دارند به طور مستقیم نسبت به خرید یا فروش سهام شرکت ها اقدام کنند، باید قبل از انتخاب سهام یک شرکت وضعیت آن را به دقت و به صورت جامع، مورد بررسی و تحلیل قرار دهند. به اعتقاد کارشناسان بازار سرمایه؛ فردی که بدون تحلیل اقدام به خرید و فروش سهام می کند، همانندی فردی است که در اتاق تاریک، به سوی هدف نامعلوم دست به تیر می شود، در چنین شرایطی احتمال آنکه تیر به هدف برخورد کند، بسیار اندک خواهد بود.

به این منظور دو شیوه اصلی تحلیل؛ بنیادی و فنی در بورس مطرح است تا ضریب اشتباهات در خرید و فروش سهام را کاهش دهد. در تحلیل بنیادی سرمایه گذار عوامل اصلی اثر گذار بر قیمت سهام شرکت ها را مورد بررسی قرار داده و براساس آن، تصمیم گیری می کند که آیا سهام شرکت مذکور برای سرمایه گذاری مناسب است یا خیر، یا به سرمایه گذاران کمک می کند که در خصوص فروش یا نگهداری سهام خود بهتر تصمیم گیری کنند.

دومین روش در تجزیه و تحلیل سهام در بورس، روش تحلیل فنی است. سرمایه گذارانی که از روش تحلیل فنی برای ارزیابی و تحلیل قیمت سهام استفاده می کنند بر این باورند که با بررسی روند نوسانات قیمت یک سهم در گذشته، می توان قیمت آن سهم را در آینده پیش بینی کرد. بنابراین تحلیل فنی، در واقع پیش بینی قیمت سهم در آینده، بر اساس اتفاقات گذشته است. تحلیل گران فنی با استفاده از نمودارها و رابطه های ریاضی، روند قیمت سهام در آینده را بر اساس نوسانات گذشته قیمت آن سهام، پیش بینی کرده و در صورتی که به این نتیجه برسند که قیمت سهام در آینده، در مقایسه با قیمت فعلی آن در بورس افزایش قابل قبولی خواهد داشت، نسبت به خرید آن سهم اقدام می کنند، اما اگر نمودارها نشان دهنده کاهش قیمت سهام در آینده باشد، سرمایه گذاران، سهام شرکت مذکور را خواهند فروخت.

بنابراین سامانه تدان با استفاده از ۳۰ تحلیلگر شناخته شده و موثق با استفاده از روش های بنیادی و فنی توانسته است به سرمایه گذاران، به ویژه سرمایه گذاران خرد کمک کند تا بهتر برای سرمایه گذاری، فروش و یا نگهداری سهام خود تصمیم گیری کنند.

معامله در فضای امن معامله بر اساس تحلیل‌های بنیادی در کنار تحلیل‌های فنی، اتخاذ رفتاری منطقی در معامله‌گری و برخورداری از راهبردی فراتر از بازه‌های کوتاه، همگی از برکات اتکای هر چه بیشتر به تحلیل‌های موثق ارایه شده در سامانه تدان و سامانه‌های مشابهی است که با دستور علی طیب نیا به عنوان وزیر وزارت امور اقتصادی و دارایی راه اندازی شد.

کارشناسان بر این عقیده اند که  راه اندازی سامانه تدان موجب شد تا از  تعداد سهام‌داران موقتی که به دلیل معامله‌گری هیجانی و زیان‌های ناشی از آن تنها مدت اندکی مهمان این بازار می‌شوند، بکاهد و ثبات و سودآوری بیشتری را برای اهالی ماندگار بازار به همراه داشته باشد. بنابراین توسعه استفاده از تحلیل‌های سامانه تدان، منجر به مهاجرت از دیدگاه سودبرداری کوتاه‌مدت، قیمت ‌محور و مبتنی بر اطلاعات به ظاهر نهانی، به رویکرد سرمایه‌گذاری راهبردی، تحلیل‌محور و مبتنی بر هوش مالی شد.

بهبود رتبه تدان در دنیا

بر اساس آمار ارائه شده توسط سازمان بورس و اوراق بهادار، بیشترین آمار بازدید از اطلاعات سامانه تدان به ترتیب مربوط به پتروشیمی ‌خراسان، شرکت‌های پارس خودرو، زامیاد، فولاد مبارکه و گروه بهمن بوده که در این بین پتروشیمی‌ خراسان با ۱۲ هزار بازدید بیشترین آمار را به خود اختصاص داده است. همچنین صورت‌های مالی فولاد مبارکه و گروه بهمن بیش از ۱۰ هزار بازدید داشته‌اند.

بازدیدهای صورت گرفته در حوزه شرکت‌های صنعت تولیدی ۷۳ درصد، در حوزه صنعت سرمایه‌گذاری ۱۳ درصد و شرکت‌های خدماتی نیز ۵ درصد بوده است. این در حالی است که شرکت مشاور سرمایه‌گذاری ابن سینا مدبر با ۱۷۴ تحلیل، کارگزاران آزاد ایرانیان با ۱۳۰ تحلیل و کارگزاری آبان با ۶۷ تحلیل بیشترین فعالیت را در این سامانه داشته‌اند. از طرف دیگر، از نظر بازدید اطلاعیه‌ها، گروه صنعت تولیدی با ۷۴ درصد بازدید در رتبه اول قرار دارد و گروه سرمایه‌گذاری و شرکت‌های بانکی رتبه‌های بعدی را به خود اختصاص داده‌اند. در این سامانه بیش از ۳۳۰ تحلیل مربوط به پیش‌بینی درآمد هر سهم، ۱۴۰ تحلیل مربوط به صورت‌های مالی و ۱۲۰تحلیل در مورد اولین پیش‌بینی درآمد هر سهم ثبت شده است.

همچنین در این مدت رتبه وبگاه الکسا برای این سامانه به ۱۶هزار و ۱۷۸ در ایران و ۵۸۳ هزار و ۷۱۴ در جهان بهبود یافته که این آمار نشان از اقبال اهالی بازار به تحلیل‌های بنیادی این وبگاه و گرایش سهامداران خرد از اخبار تایید نشده و شایعات به تحلیلگری دارد.