نظرسنجی: روش سرمایه‌‌گذاری مورد علاقه‌ شما با توجه به وضعیت اقتصادی کشور چیست؟ کاهش ارزش پول ملی ایران، عامه‌ی مردم را به سرمایه‌گذاری در راه‌های گوناگون تشویق می‌کند. به نظر شما، کدام محل برای سرمایه‌گذاری مناسب است؟

 دو هفته گذشته ورشکستگی سایت بنگاه اقتصادی که به‌تازگی غیر مجاز اعلام شد، پذیرای صدها میلیارد تومان از سرمایه‌های مردم بود. افرادی که در این سایت، افتتاح حساب و فعالیت کرده بودند، به کسب درآمد از بازار طلا و فضای اینترنت علاقه داشتند. هرچند که ماجرای سکه ، سرانجام خوشی نداشت و در نهایت منجر به زیان کابران شد، پیام مهمی برای مردم و مسئولان کشور داشت. از یک سو، به‌وضوح می‌توان متوجه شد که بیشتر از گذشته، تمامی اقشار جامعه به دنبال حفظ منابع مالی خود و کسب درآمد هستند. از سویی دیگر، سرمایه‌گذاری‌ به کمک فضای اینترنت و تجارت الکترونیک، برای مردم جذابیت پیدا کرده است و مراکز جدیدی برای جذب سرمایه‌، متولد شده‌اند.  

 بر اساس علاقه‌ی شما به انواع سرمایه‌گذاری در ایران خواهد بود. در ادامه، با هدف افزایش دقت در نظرسنجی، توضیحی کوتاه بر محبوب‌ترین مراکز جذب سرمایه در کشور، ارائه می‌دهیم، این مراکز، به گفته‌ی کارشناسان اقتصادی، بیشترین علاقه‌مند و سرمایه‌گذار در کشور را به خود اختصاص داده‌اند.

بانک و سپرده‌های سرمایه‌گذاری با سود ثابت

امروزه می‌توان با هر مقدار سرمایه، به یکی از بانک‌های رسمی ایران رفت و پس از افتتاح حساب، از سود ثابت بهره‌مند شد، این شیوه‌ی سرمایه‌گذاری در کشور ما، قدمتی طولانی دارد و همچنان برای مردم، ایجاد جذابیت می‌کند. فردی که پول خود را به حساب بانکی با سود ثابت می‌سپارد، نگرانی کمتری در مقایسه با بازار سهام، ارز یا طلا خواهد داشت. احتمال ورشکستگی بانک‌های رسمی ایران در شرایط طبیعی، پایین است. سرمایه‌گذار، نیازمند دانش خاصی نیست و فارغ از دغدغه‌های فکری، سود خود را به‌صورت ماهیانه بر اساس قرارداد با بانک، از حساب شخصی برداشت می‌کند.

بانک مرکزی

دسترسی آسان به شعب بانک و امکان برداشت سریع اصل سرمایه (در لحظه یا نهایتا تا یک روز کاری)، مزیت مهم سرمایه‌گذاری در حساب سپرده با سود ثابت است؛ البته این شیوه درصورت افزایش ناگهانی ارزش دلار یا به بیان بهتر، افت ناگهانی ارزش پول ملی ایران، منجر به زیان پنهان برای سرمایه‌گذار خواهد شد؛ چرا که با توجه به تورم در بازار، پول سرمایه‌گذار در حساب بانکی، با کاهش ارزش واقعی مواجه خواهد شد. بیشترین سود قانونی بانک‌های ایران به سرمایه‌گذاران در حساب‌های سرمایه‌گذاری با سود ثابت، بین ۱۵ تا ۲۰ درصد است.

بورس و اوراق بهادار

از نظر قدمت در تاریخ اقتصادی ایران، می‌توان ادعا کرد که بازار بورس و اوراق بهادار، دومین منبع جذب سرمایه‌ی مردم از سالیان قبل هستند. حتی پیش از انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷، بسیاری از مردم با سهام و اوراق بهادار آشنایی داشتند. در این شیوه، سرمایه‌گذار اقدام به خرید بخشی از یک شرکت، کارخانه یا بنگاه اقتصادی می‌کند که به اختصار، سهام نامیده می‌شود. امروزه، با حداقل سرمایه‌ی صد هزار تومان، می‌توان به خرید و فروش سهام در بازار بورس تهران پرداخت.

سهام بورس

سرمایه‌گذاری مستقیم در بورس، نیازمند اطلاعات فنی است. در این روش، چنانچه فرد بخواهد شخصا به خرید و فروش سهام در بورس تهران بپردازد؛ باید توانایی کار با سایت مربوطه را داشته باشد؛ البته می‌توان به صورت تلفنی یا با حضور مستقیم در کارگزاری‌ها نیز، اقدام به معامله‌ی سهام کرد؛ اما عمده‌ی فعالان این بازار سهام، به کمک اینترنت و از راه دور، به انجام معامله در بورس می‌پردازند؛ البته این شیوه‌ی سرمایه‌گذاری با آسودگی خاطر و آرامش دائمی همراه نیست؛ چرا که با نوسانات لحظه‌ای در قیمت، فاقد سود ثابت است. به بیان دیگر، بر خلاف سپرده‌های بانکی با سود ثابت، نمی‌توان از سودآوری بورس در هیچ‌کجای جهان، اطمینان داشت و امکان زیان برای سرمایه‌گذار، وجود دارد.

بسیاری از شرکت‌ها که سهام خود را در بورس عرضه کرده‌اند، دارای سود سالیانه‌ی متغییر با تصویب در مجمع خود هستند که البته این موضوع نیز، قطعیت ندارد و می‌تواند با اعلام ضرر برای سال مالی شرکت و زیان برای سهام‌داران، همراه باشد. مهمترین نکته‌ی منفی در زمینه‌ی سرمایه‌گذاری در بورس، عدم نقدشوندگی لحظه‌ای است. این امکان وجود دارد که سهام یک شرکت، حتی با کمترین قیمت هم، خریدار نداشته باشد؛ البته حتی در صورت موفقیت در فروش هم، واریز اصل پول به حساب معامله‌گر، بین ۲ تا ۴ روز کاری، زمان می‌برد. در بازار اصلی بورس تهران، سهام شرکت‌ها می‌تواند هر روز با نوسان مثبت یا منفی ۵ درصد همراه باشد و سرمایه‌گذار در انتهای یک روز کاری، با افزایش یا کاهش ۵ درصدی در پول خود، مواجه شود.

بورس سهام

سرمایه‌گذاری غیر مستقیم در بورس، راهی ساده‌تر و کم‌ریسک‌تر برای علاقه‌مندان به بازار سهام است. در این شیوه‌ی سرمایه‌گذاری، می‌توان به شرکت‌های فعال در بورس مراجعه کرد و با واریز پول بر‌اساس ضوابط به حساب این شرکت‌ها، عملیات خرید و فروش سهام را به عهده‌ی آن‌ها گذاشت. اصطلاحا به این مراکز سرمایه‌گذاری، صندوق گفته می‌شود. شرکت‌هایی رسمی که داری صندوق سرمایه‌گذاری در بورس هستند، تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار تهران، فعالیت می‌کنند. میزان سرمایه‌ی در گردش آن‌ها در بازار سهام، مشخص است و به‌طور منظم، حسابرسی می‌شوند.

سود حاصل از سرمایه‌گذاری در صندوق‌های فعال در بورس، عدد مشخصی نیست و به‌صورت جدا از اصل سرمایه به حساب سرمایه‌گذار واریز نمی‌شود. در واقع، بر اساس عملکرد صندوق در بازار، ارزش واحدهای خریداری شده توسط سرمایه‌گذار، افزایش یا کاهش پیدا می‌کند؛ به عنوان مثال، شخصی که یک واحد سرمایه‌گذاری به ارزش یک میلیون ریال خریدار کرده است، روز بعد با افزایش (یا کاهش) واحد سرمایه‌گذاری خود مواجه خواهد شد. سرمایه‌گذار در صورت نیاز به پول، باید یک یا چند واحد از سرمایه‌ی خود را بنا به ارزشی که در همان لحظه دارد، به صندوق مربوطه، بفروشد و در مدت زمانی حدود ۲ تا ۴ روز بعد، آن را به‌صورت واریز به حساب بانکی، دریافت کند.

بازار طلا و ارز

خرید فلزات گران‌بها و ارزهای خارجی با هدف سرمایه‌گذاری و کسب سود، از سال‌های جنگ تحمیلی و شروع تورم متناوب در اقتصاد ایران، محبوبیت پیدا کرد؛ البته این شیوه‌ی سرمایه‌گذاری از نظر کارشناسان مردود است و منجر به صدمات جبران‌ناپذیر بر اقتصاد یک کشور خواهد شد؛ اما به هر حال، معضلی غیرقابل انکار در جامعه‌ی امروز ایران محسوب می‌شود.

سکه طلا سکه بهار آزادی

بر اساس یک باور عمومی در ایران، خرید طلا منجر به زیان نخواهد شد؛ البته با نگاهی به نمودار نوسان قیمت این فلز گران‌بها در ماه‌های گذشته متوجه می‌شویم که مدتی قبل، کاهش قیمت یک میلیون تومان (از ۴.۸ میلیون تا ۳.۸ میلیون تومان) در زمانی کمتر از یک هفته اتفاق افتاده است؛ پس نمی‌توان با اطمینان از پایداری قیمت و بهره‌مندی از رشد همیشگی، سراغ بازار طلا رفت. از سویی دیگر، افزایش قیمت طلا در فاصله‌ی زمانی ۶ ماه گذشته، سرمایه‌ی صاحبان آن در ایران را حدود ۳ برابر افزایش داده است، این شرایط برای صاحبان ارز هم، دیده می‌شود

پیش‌بینی سود و زیان قطعی در بازار طلا و ارز، حتی برای اقتصاددانان برجسته هم، غیرممکن است، این موضوع، نشانه‌ی ریسک بالا برای سرمایه‌گذاران خواهد بود. نقدشوندگی پول در بازار طلا و ارز هم، با مشکلاتی همراه است؛ چراکه خرید و فروش ارزهای خارجی، محدودیت‌‌های قانونی دارد و فروش لحظه‌ای طلا در شرایط بحرانی، مشکل خواهد بود.

دیگر روش‌های سرمایه‌گذاری

بعد از بانک، بازار سهام، طلا و دلار، شیوه‌های دیگری برای سرمایه‌گذاری در ایران وجود دارد که البته مورد توجه افراد کمتری است؛ به عنوان مثال، خرید ملک و زمین، به سرمایه‌ی نسبتا زیادی نیاز دارد؛ ضمن اینکه امکان نقدشوندگی مستغلات، ایده‌آل نیست. در جامعه‌ی امروز ایران، افرادی هستند که در بازارهای بورس خارجی، مثل فارکس فعالیت می‌کنند. خرید و استخراج ارز دیجیتال (بیت کوین) هم، در حال افزایش محبوبیت در کشور است. با این حساب، گزینه‌ی چهارم در نظرسنجی این هفته، به روش‌های سرمایه‌گذاری سنتی و مدرن (به جز بانک، بورس، طلا و ارز) اختصاص دارد.