آشنایی با پادکست و روش ساخت آن

آشنایی با پادکست و روش ساخت آنما همواره عادت داریم وقتی درباره‌ی تمایل نوع بشر به نشر افکار و نظریاتش صحبت می‌کنیم، از عبارتی مثل «رساندن صدای خود به گوش جهانیان» استفاده کنیم. تاکنون به دلیل محدودیت‌های تکنولوژیک، این «صدا» بیشتر از طریق «نوشتار» و یا حداکثر توسط رسانه‌های رادیو-تلویزیونی پرهزینه‌ای که هر کدام تمایلات سیاسی و فرهنگی خاص خود را دارند، منتشر شده است. اکنون به نظر می‌رسد که فناوری اطلاعات به‌تدریج این امکان را برای همگان فراهم کرده که «صدای» خودشان را از طریق «گفتار» به‌سادگی، بی‌واسطه و بدون توسل به رسانه‌های رادیو-تلویزیونی به گوش جهانیان برسانند.

شما می‌توانید با كمترین هزینه، صدای خود را ضبط كرده فایل صوتی آن را آپلود كرده و آن را منتشر كنید. این فایل‌های صوتی می‌توانند شامل اخبار روزانه‌ی یک رسانه‌ی خبری، جدیدترین آهنگ‌ها، مشروح سخنرانی‌های یک کنفرانس، مصاحبه با افراد مختلف و یا صحبت‌های خودمانی یک وبلاگ‌نویس باشد. درحقیقت می‌توان آن را نوعی وبلاگ صوتی نامید.

این شیوه برای افراد نابینا كه قادر به نوشتن و خواندن مطالب به‌صورت عادی نیستند هم می‌تواند بسیار مفید و كاربردی باشد و امكان ارائه‌ی افكار و نظریات برای همه، به‌صورت عادلانه برقرار می‌شود. ضمن اینكه شنیدن، خیلی راحت‌تر از خواندن است. همچنین كاربران می‌توانند فایل‌های صوتی مورد نظر را توسط ام‌پی‌تری پلیر یا گوشی موبایل و كلا دستگاه‌های پخش، غیر از كامپیوتر نیز استفاده كنند و در زمان استفاده، لزوما نیازی به دسترسی به رایانه نیست. در نتیجه کاربر در هر زمان و مکانی قادر به استفاده از محتوای صوتی خواهد بود.

برای ارائه‌ی محتوا به‌صورت صوتی، از دو شیوه می‌توان استفاده كرد. یكی ضبط صدا و آپلود آن و گذاشتن لینك آن در وبلاگ است و دیگری استفاده از روش پادكستینگ. تفاوت این دو روش فقط در نحوه‌ی ارائه و دریافت آن‌هاست، نه محتوا و ساخت آن‌ها. در سطور بعدی راجع به آن به تفصیل توضیح خواهم داد.

نسل جدید رادیو یا نسل جدید وبلاگ؟

پادکست (Podcast) یا پادپخش، انتشار مجموعه‌ای از پرونده‌های رسانه‌ی دیجیتال است که توزیع آن در اینترنت با استفاده از فید صورت می‌گیرد و توسط کاربران، معمولاً بر روی یک پخش‌‌کننده‌ی موسیقی دیجیتال مثل (mp3 player) قابل دریافت و پخش است. این روش ارائه‌ی محتوا، در سال 2004 محبوبیت و گسترش یافت. این تکنولوژی را نسل جدید وبلاگ‌ها، همچنین نسل جدید رادیو دانسته‌اند.

قابل ذکر است که عمل دریافت پادکست را پادکچ (Podcatch) می‌گویند.

اصطلاح پادكست مانند كلمه‌ی «رادیو» می‌تواند هم به معنای محتوا و هم به معنای شیوه‌ی ارائه باشد. یعنی هم به فایل‌های صوتی مورد نظر و هم به نحوه‌ی ارائه‌ی آن، می‌توان پادكست گفت. واژه‌ی پادکست از هم‌آمیزی واژه‌های iPod (آی‌پاد) و broadcasting (پخش) پدید آمده است. به تولیدكننده‌ی پادكست هم پادكستر (podcaster) گفته می‌شود.

آی‌پاد (iPod) نام دستگاه پخش موسیقی دیجیتالی شرکت اپل است که برای نخستین بار در 23 اکتبر سال 2001 به بازار عرضه شده است. آی‌پاد محبوب‌ترین دستگاه پخش موسیقی دیجیتال همراه است، بطوری که در فوریه سال 2007، بیش از 73 درصد سهم بازار را به خود اختصاص داده بود.

واژه‌نامه‌ی جدید آمریکایی آکسفورد، واژه‌ی پادکست را برترین واژه‌ی سال 2004 نامیده است. این لغت‌نامه تعریف لغوی این واژه را نیز بدین شکل آورده: «برنامه‌ای رادیویی یا مشابه که دیجیتالی ضبط شده و جهت دانلود کردن برای دستگاه‌های شخصی پخش صدا، در اینترنت گذاشته می‌شود.»

این روش با افزایش محبوبیت دستگاه پخش موسیقی دیجیتالی آی‌پاد، به عنوان روشی آسان برای به اشتراک‌ گذاشتن محتویات صوتی از طریق اینترنت، به‌وجود آمد.

البته تا پیش از این هم امکان قرار دادن فایل‌های صوتی بر روی اینترنت و دریافت فایل صوتی از آن وجود داشته است؛ اما آنچه که سیستم پادکست را از سایر روش‌ها متمایز می‌کند، استفاده از تکنولوژی جدید آر‌‌اس‌اس (RSS) به منظور جمع‌آوری اطلاعات پادکست‌هاست.

به عبارتی، شما در ابتدا نرم‌افزارهای خاصی را دریافت و بر روی سیستم‌تان نصب می‌کنید، بعد نام و آدرس پادکست‌های مورد علاقه‌تان را به این نرم‌افزار می‌دهید و هنگامی که شما به اینترنت متصل می‌شوید، این نرم‌افزار به طور خودکار، به آدرس پادکست‌های مورد علاقه‌ی شما سرمی‌زند و فایل صوتی هر کدام که به روز شده باشند را بر روی سیستم شما دانلود می‌کند. این فرایند پس از مرحله‌ی اولیه‌ی تنظیمات، کاملاً به طور خودکار اتفاق می‌افتد و شما در هر زمان، بدون نیاز به اتصال به اینترنت یا دسترسی به دستگاه رایانه، فقط با دستگاه پخش موسیقی می‌توانید پادکست‌های جدید را گوش کنید.

این روش وبلاگ‌نویسی تا سال 2003 پیشرفت کرد و وبلاگ‌نویسی را به سمت جدیدی برد. نمونه‌ی تأثیرگذار استفاده از این فناوری، در وبلاگ کریستوفر لیدون، نویسنده‌ی سابق نیویورک تایمز، بود. در اکتبر سال 2003 بود که اولین بار از iTunes برای انتقال محتوای آراس‌اس به آی‌پاد استفاده شد. آدام کوری برنامه‌ای برای انتقال از آراس‌اس به آی‌پاد ارائه کرد که iPodder نام داشت.

در فوریه 2004، بن همرسلی در روزنامه‌‌ی گاردین مقاله‌ای نوشت که در آن به کار لیدون اشاره می‌کرد و برای شرح این کار، کلمات مختلفی به‌کار برد که در بین آن پادکست هم به چشم می‌خورد. به این ترتیب اولین استفاده از این کلمه، توسط بن همرسلی بود. یافته‌های موتورهای جستجوگر از عبارت Podcast در سال 2004 به سرعت زیاد شد. بعد از این، وب‌سایت‌ها و ابزارهای مختلف، با موضوع پادکست گسترش پیدا کرد.

در سال 2004 گسترش و محبوبیت این پدیده به حدی بود که حتی کاخ سفید هم تعدادی از سخنرانی‌های جرج بوش را به‌صورت پادکست آماده کرده و بر روی وب‌گاه رئیس جمهور امریکا قرار داد.

از سوی دیگر با انتشار یک پرونده‌ی آوایی بر روی وب‌گاه ناسا که در آن یکی از متخصصین حاضر در فضاپیمای دیسکاوری -استیو رابینسون- راجع به مأموریت این سفینه توضیح می‌داد، رسانه‌ها با هیجان بسیار از «اولین پادکست ارسال شده از خارج از زمین» نوشتند.

چگونه پادكست بسازیم؟

برای ساخت پادكست دو دسته نیاز اساسی وجود دارد: سخت‌افزار لازم برای ضبط صدا، یعنی میكروفن، و نرم‌افزار لازم برای ضبط و ویرایش صدا. كیفیت میكروفن قطعا در نتیجه‌ی كار تأثیر دارد؛ اما با توجه به كاهش كیفیت كار در انتها برای كاهش حجم كار، استفاده از میكروفن‌های آماتور و ارزان‌قیمت موجود در بازار هم جوابگوی نیاز سخت‌افزاری است.

برای ضبط و ویرایش صدا، نرم‌افزارهای بسیاری مورد استفاده قرار می‌گیرند که اغلب این نرم‌افزارها توانایی‌های متعددی را برای كاربرانشان به همراه می‌آورند؛ ‌اما به همان میزان كه بر توانایی این نرم‌افزارها اضافه می‌شود، بر پیچیدگی آن‌ها هم افزوده می‌شود. به همین دلیل برنامه‌ای خاص برای ضبط صدا و ویرایش آن برای پادكست‌ها ساخته شده است.

 مزایا

علاوه بر مزایای ذكر شده می‌توان فایل‌ها را پس از دریافت از اینترنت، بدون نیاز به ارتباط با اینترنت، استفاده كرد؛ در حالی که در سایر روش‌ها، نیاز به حفظ ارتباط اینترنتی برای استفاده از آن وجود دارد.

همچنین ‌امکان شنیدن هر بخش از فایل صوتی، جلو و عقب بردن آن، شنیدن محدوده‌ای خاص و سایر کنترل‌ها از طرف کاربر ممکن است. کاربر به هر تعداد بار که بخواهد می‌‌تواند آن را گوش دهد در حالی که در رادیوی اینترنتی، چنین امکانی به خودی خود وجود ندارد.

همچنین نیازی به مراجعه به وب‌گاه‌های مختلف برای دسترسی به انواع محتویات نیست و با تنظیم نرم‌افزار و افزودن نشانی پادپخش مورد نظر به فهرست، کپی آن به رایانه و در نهایت به دستگاه پخش آن به‌طور خودکار انجام شده و کاربر همیشه آخرین و جدیدترین اطلاعات را در دستگاه پخش محتوای صوتی خود خواهد داشت.

 معایب

سرعت پایین اینترنت كه باعث می‌شود فایل‌های حجیم صوتی به سختی دریافت شود، دشواری نسبی مراحل ساخت پادکست و پیدا کردن فضایی مجانی و یا با پهنای باند مناسب برای قرار دادن فایل‌های صوتی، از جمله عواملی است که باعث شده پادکست‌های پارسی همچون وبلاگ‌های پارسی، با استقبال گسترده‌ی کاربران مواجه نشوند.