در اجرای بند ٥ از ماده ٢ قانون اهداف و وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و آیین‌نامه تمرکز، توزیع و نشر آگهی‌های دولتی، دستورالعمل اجرایی انتشار آگهی های دولتی به شرح ذیل ابلاغ می‌گردد.

 کلیات

واژه «نشریه» در تمام بخش‌های این آیین‌نامه به مفهوم  نشریه چاپی و الکترونیک و برخط (خبرگزاری یا پایگاه خبری) مطابق با قانون اصلاح ماده (١) قانون مطبوعات به شماره ٥٠٤٣٢/١٠٤ تاریخ ١٣٨٨/١٠/٨ است.

«روزنامه سراسری» به معنای آن است که در پروانه انتشار آن دو قید «روزانه» و «گستره سراسری» تصریح شده باشد و بعلاوه، در حداقل ٢٠ استان توزیع شود که راستی آزمایی شرط اخیر، از روی وبگاه معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قابل مشاهده است. «روزنامه کثیرالانتشار» نیز مطابق تعریف یکصد سال پیش شامل تمام نشریات چاپی می شود که به صورت روزنامه ای (غیرصحافی شده) با ترتیب انتشار روزانه یا غیر آن، در گستره توزیع سراسری، منطقه ای،‌ استانی یا محلّی و با هر شمارگانی چاپ می شوند. بدیهی است شمارگان، گستره توزیع و کیفیت در رتبه بندی آنها تأثیر دارد امّا ملاک اصلی در تعریف روزنامه کثیرالانتشار، فقط قطع روزنامه ای است و اگر مراد آگهی دهنده، روزنامه بودن یا سراسری بودن یا پرشمارگان بودن است به منظور جلوگیری از برداشت های متفاوت باید از همان عبارت ها (بدون پسوند کثیرالانتشار) استفاده کند.

١- تعیین ضوابط و مقررات توزیع و نشر انواع آگهی‌های دولتی در داخل و خارج از کشور از وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است و کلیه دستگاه‌های اجرایی و همچنین  نشریات دارای مجوز از هیات نظارت بر مطبوعات مکلف به اجرای این ضوابط هستند.

٢- کلیه دستگاه‌های اجرایی موضوع ماده ٥ قانون مدیریت خدمات کشوری مکلفند انتشار آگهی‌های خود را صرفاً از طریق وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سفارش دهند. این وزارت نیز با در نظر گرفتن اهداف دستگاه‌ها، نوع مخاطبان، میزان فراگیری و عدالت در حمایت از رسانه‌ها، آگهی‌های دولتی را توزیع می‌کند.

٣- نشریات چاپی دارای مجوز از هیات نظارت بر مطبوعات شامل روزنامه‌ها و هفته‌نامه‌های محلی، استانی، منطقه‌ای و سراسری با داشتن شرایط زیر، واجد شرایط خواهند بود که اسامی آن‌ها به صورت برخط در وبگاه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قابل مشاهده است:

    ١) درخواست رسمی خود را از طریق سامانه جامع رسانه‌های کشور ارائه داده باشند. (درج کد اقتصادی در سامانه، الزامی است)

    ٢) حداقل شش ماه بطور منظم، مطابق با دوره انتشار مصوب خود (٩٠%شماره‌های مورد انتظار) اعلام وصول کرده باشند.

    ٣) در دکه های مطبوعاتی بیش از ٦٠% مراکز استان هایی که در زمره گستره توزیع نشریه است، توزیع شوند.

    ٤) همواره دارای ٨ صفحه یا بیشتر باشند.

    ٥) مغایرت‌های چاپی مکرر نسبت به سفارش آگهی‌های دولتی و سایر موارد این دستورالعمل نداشته باشند.

    ٦) تخلفاتی نظیر عدم رعایت مشخصات پروانه‌ای، ماده ١٨ قانون مطبوعات، انتشار ویژه نامه‌های غیرمجاز نداشته باشند.

    تبصره ١: هر گاه نشریه‌ای فاقد یکی از موارد فوق شود، تا رفع آن مورد، واجد شرایط تلقی نمی‌گردد و از فهرست،‌ حذف می‌شود.

    تبصره ٢: تخصیص آگهی دولتی به نشریات، منوط به عدم مغایرت با مقررات و ضوابط آگهی مورد سفارش است.

    تبصره ٣: به نشریات تخصصی یا اختصاصی (مطابق پروانه انتشار) در صورت درخواست دستگاه ذیربط، آگهی‌های مخاطبان همان موضوع تعلق می‌گیرد.

٤- نرخ‌نامه آگهی‌های دولتی هر سال توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تعیین، اطلاع رسانی و ابلاغ می شود و تا تغییرات بعدی به قوت خود باقی است.

٥- رتبه آگهی هر نشریه حسب آخرین امتیازی که از طرح‌های رتبه بندی ذیربط و یا امتیاز کیفی سایر نشریات (هفته نامه‌ها به بالا) کسب کرده باشد،

اختیارات و وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی

٦- نرم‌افزار به گونه‌ای طراحی شده است که سفارش انتشار آگهی‌ در نشریات سراسری، حسب مورد توسط اداره کل مطبوعات و خبرگزاری های داخلی یا ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استانها با رعایت تبصره یک این بند صورت می‌گیرد. همچنین سفارش انتشار آگهی  با مبدأ استانی، توسط اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان ذیربط و به شکل زیر صورت می‌پذیرد:

١)در نشریات استانی یا محلی: اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی همان استان

٢) در نشریات منطقه ای (گستره توزیع چند استان): هر یک از ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان هایی که در زمره گسترة توزیع نشریه هستند.

تبصره ١- به نشریه منطقه ای که در استان توزیع نمی شود و همچنین نشریه سراسری که دفتر نمایندگی (مطابق دستورالعمل خاص خود) ندارد اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آن استان نمی تواند آگهی بدهد.

تبصره ٢- به منظور حمایت از نشریات محلی و استانی، و حسب تعداد و فراگیری روزنامه‌ها و هفته‌نامه‌های هر استان،‌ سالانه جدولی به پیشنهاد اداره کل استان مربوط و تأیید اداره کل مطبوعات و خبرگزاری‌های داخلی، تهیه و ابلاغ می‌شود که سقف حجم مجاز سفارش آگهی دولتی با مبدأ استانی به نشریات سراسری را مشخص می کند. (این سقف نباید از ٥٠ درصد حجم کلّ آگهی‌های توزیعی بیشتر باشد). حداکثر سقف در نظر گرفته شده، شامل آگهی­های ثبتی و دادگستری نمی­شود.

تبصره ٣- با هدف حمایت از نشریات استانی، نشریات منطقه‌ای صرفاً در استانی که دفتر مرکزی آنها واقع است در اولویت اول تخصیص آگهی دولتی قرار دارند و در سایر استان‌های مربوط، به عنوان اولویت دوم خواهند بود.

تبصره ٤ - درج آگهی دولتی در ویژه‌نامه‌های استانی یا شهرستانی نشریات مجاز نیست.

٧- کلیه مشخصات نشریات و از جمله نشانی دفتر مرکزی، همواره در سامانه جامع رسانه های کشور، به روز رسانی می شود.

٨- نرم افزار توزیع آگهی های دولتی بر اساس ضوابط زیر عمل می کند:

١- معدل حجم آگهی­های توزیع شده بین نشریات هر رتبه حداکثر می‌تواند ٢ برابر معدل حجم هر یک از رتبه های دیگر باشد.

٢- مبلغ ریالی آگهی­های تخصیصی به پرآگهی­ترین نشریه هر رتبه در دوره زمانی مشخص، حداکثر ٣ برابر مبلغ ریالی کم آگهی­ترین نشریه مشابه در همان رتبه باشد (شباهت در ترتیب انتشار، گستره توزیع و مخاطبان نشریه)

٣- نشریه یا نشریات ذیربط تا برقراری تعادل به شرح فوق، موقتاً از فهرست دریافت کنندگان آگهی حذف می­شوند.

       تبصره ١: تخصیص آگهی برای نشریات گروه یک، صرفاً با توجه به درخواست دستگاه‌ها صورت می‌پذیرد.

تبصره ٢: نشریاتی که در طول سال به فهرست،‌ اضافه و یا به دلیل ماده ٣ از فهرست حذف می شوند در محاسبات فوق منظور نمی شوند.

تبصره ٣: در آگهی ثبت ‌شرکت‌های سهامی خاص یا عام، نام نشریه در بنیادنامه شرکت یا موسسه متقاضی مشخص شده و ضرورت دارد آگهی صرفاً به همان نشریه ارسال شود. برای شرکت‌ها و موسسات دولتی، ضابطه فوق صرفاً در خصوص تغییرات بنیادنامه است و انتشار سایر آگهی‌های آنها مطابق با ضوابط عمومی نشر آگهی دستگاه‌های اجرایی صورت می‌گیرد.

تبصره ٤: چنانچه نشریه پیشنهادی دستگاه آگهی دهنده به لحاظ ضوابط این دستورالعمل، قابلیت دریافت آگهی دولتی را داشته باشد، نشریه دیگری به آن اضافه نخواهد شد. در صورتی که پیشنهاد خاصی وجود نداشته باشد، به تشخیص وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و براساس ضوابط بالا به یک نشریه واجد شرایط سفارش می‌شود. اگر دستگاه آگهی دهنده، اصرار به انتشار آگهی خود در نشریه ای داشته باشد که به دلیل ضوابط حجمی یا ریالی، موقتاً از فهرست دریافت کنندگان آگهی خارج شده باشد سفارش او مشروط به سفارش آگهی در کم آگهی­ترین نشریه همان رتبه،  بعلاوه یکی از نشریات گروه های پایین‌تر (حسب مورد، سراسری یا استانی) پذیرفته می­شود.

تبصره ٥: نشریات مشمول دریافت آگهی با توجه به مفاد این دستورالعمل، همواره در نرم افزار برای دستگاه‌های آگهی دهنده و نشریات، دیده می شوند و دلیل حذف دائم یا موقت نشریات نیز قابل مشاهده است.

وظایف دستگاه‌های اجرایی

٩- به منظور سفارش انتشار آگهی دولتی در نشریات، رعایت موارد زیر ضروری است:

١) درخواست درج آگهی از طریق سامانه e-rasaneh ارسال شود.

٢) هر فقره آگهی که موضوع مستقل دارد، طی درخواست مستقل سفارش داده شود.

٣) سفارش آگهی، حداقل ٣ روز اداری قبل از تاریخ درج مورد درخواست، ثبت شود.

تبصره: با توجه به تفاوت‌ها یا تغییرات فنی نشریات، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی راساً نسبت به تغییرات پیش‌بینی نشده تصمیم‌گیری می‌کند.

١٠- پس از انتشار، گواهی ارزش آگهی از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صادر می­شود و هزینه مربوط توسط دستگاه‌های اجرایی صرفاً در وجه شماره حساب اعلام شده در گواهی- که به نام نشریه یا صاحب امتیاز یا نماینده قانونی وی است- پرداخت می شود.

١١- ضرورت دارد دستگاه‌های اجرایی، هزینه آگهی‌های خود را حداکثر ظرف مدت یک‌ماه  از تاریخ صدور گواهی، پرداخت و از ارجاع نماینده نشریات به سایر اشخاص حقیقی یا حقوقی و یا برندگان معاملات خودداری کنند. چنانچه ضرب‌الاجل یک‌ماهه رعایت نشود،‌ آگهی‌های جدید آن دستگاه به صورت اعتباری، پذیرفته نمی شود.

١٢- مسئولیت رعایت مقررات مربوط، به عهده آگهی دهنده است. در صورتی که مغایرت با مقررات ملاحظه شود، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌تواند برای رفع آن، اقدام لازم را انجام دهد.

وظایف مطبوعات

١٣- ارسال الکترونیکی آگهی برای هر یک از نشریات واجد شرایط به منزله تحویل آن است.

١٤- نشریات مکلفند آگهی‌های دریافتی را در صفحات اصلی نشریه و مطابق شمارگان، درج و در گستره مصوب، توزیع نمایند. درج تاریخ و شماره صفحه متوالی در کلیه صفحات نشریات ضروری است. تعداد صفحات هر شماره در روی جلد یا صفحه اول ذکر شده باشد و در نشریات با قطع روزنامه­ای شماره آخرین صفحه، مقابل صفحه اول قرار گرفته باشد. چنانچه نشریه توزیع شده برای عموم مردم، فاقد متن آگهی باشد نام آن نشریه به مدت شش ماه از فهرست واجدان شرایط، حذف خواهد شد.

١٥- چنانچه آگهی‌های ارسالی به صورت گزینشی پذیرش و درج شود،‌ نشریه به مدت شش ماه از فهرست واجدان شرایط دریافت آگهی دولتی حذف خواهد شد.

١٦- هر فقره آگهی دولتی باید به تعداد نوبت درخواستی در تاریخ، صفحه و اندازه مقرر، منتشر و حداکثر ظرف مدت سه روز اداری توسط نماینده نشریه به بخش سفارش دهنده در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (اداره کل مطبوعات و خبرگزاری‌های داخلی یا ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان) و سپس ظرف هفت روز اداری به دستگاه آگهی دهنده ارائه شود.

١٧- آگهی‌ها باید مطابق تاریخ درخواستی درج شوند و چنانچه امکان درج در تاریخ درخواستی نباشد، نشریه موظف است هماهنگی‌های لازم را با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دستگاه آگهی دهنده انجام دهد.

١٨- هرگونه مغایرت با سفارش دستگاه که در نحوه درج آگهی صورت گیرد، منجر به تقلیل مبلغ آن، طبق جدول زیر خواهد شد. مرجع کارشناسی و تشخیص مغایرت و میزان تقلیل هزینه آگهی حسب مورد، اداره کل مطبوعات و خبرگزاری‌های داخلی و ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان‌ها هستند.

١٩- مدیران مسئول مکلفند آرشیو کامل آگهی‌های دولتی مندرج در نشریه خود را به مدت یک سال در دفتر مرکزی نگهداری نمایند.

ارسال آگهی به نشریات و نحوه محاسبه حق‌الدرج

٢٠- کلیه آگهی‌های دستگاه‌های اجرایی مطابق با جداول رتبه‌بندی نشریات در نرخ‌نامه آگهی‌های دولتی محاسبه و از طریق وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتشر می‌شود.

٢١- چنانچه بنا به تفاوت­های فنی در ماکت نشریات، آگهی درج شده، کمتر از میزان سفارش باشد، محاسبات بر اساس میزان درج خواهد بود.

٢٢- سفارش «درج تیتر در صفحه اول» اصولاً به منزله اختصاص یک کادر در صفحه اول است، مگر آن که در سفارش دستگاه، ابعاد دیگری قید شده باشد.

٢٣- آن بخش از آگهی‌های سازمان ثبت اسناد و املاک کشور که اشخاص حقیقی و یا حقوقی غیردولتی ملزم به پرداخت وجه آن هستند مطابق تعرفه ذیربط، محاسبه و مبلغ آنها به صورت پیش پرداخت توسط اشخاص، واریز می‌شود. این آگهی‌ها به شرح زیر به نشریات ارسال می‌شوند:

     ١) آگهی تغییرات یا ثبت شرکت‌ها و آگهی‌های ادارات اجرا و ثبت مناطق، شامل: مزایده‌، افراز، ابلاغ‌، تحدیدحدود اختصاصی، فقدان سند، تعیین تکلیف زمین ها و نوبتی ماده ١٤٧-١٤٨ برای نشریات واجد شرایط توزیع می‌شود.

     ٢) نظر به جنبه عمومی آگهی‌های نوبتی سه ماهه و تحدید حدود عمومی، هزینه این دو گروه مطابق با نرخ صفحات داخلی جداول رتبه‌بندی آگهی‌های دولتی محاسبه می‌شود.

٢٤- آگهی‌های دادگستری شامل دو بخش حقوقی و کیفری است.

١-      آگهی‌های حقوقی،  مطابق با تعرفه محاسبه شده و مبلغ آنها به صورت پیش پرداخت توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی که ملزم به پرداخت وجه آنها هستند، واریز می‌شود.

٢- آگهی‌های کیفری از طریق دادگاه‌های جزایی و انقلاب و دادسراها سفارش داده شده و هزینه آنها پس از درج مطابق تعرفه توسط امورمالی دستگاه ذیربط پرداخت می‌شود.

تبصره: در آن گروه از آگهی‌های ثبتی و یا دادگستری که لازم است نقشه محل، آرم و یا هرگونه طرح گرافیکی دیگر، همراه با متن آگهی چاپ شود و مبلغ آن توسط اشخاص پیش پرداخت می‌شود، متن آگهی بر مبنای کادر محاسبه شده و تعداد کادر نقشه آرم و طرح با توجه به اندازه آن تعیین و مبلغ آگهی به ازای مجموع کادرها مطابق با تعرفه محاسبه می‌گردد.

٢٥- اداره کل مطبوعات و خبرگزاری‌های داخلی و ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان‌ها مجاز نیستند آگهی­هایی را تأیید کنند که مستقیماً توسط دستگاه­ها در نشریات درج شده است. همچنین موظفند انتشار مستقیم هرگونه آگهی دولتی در رسانه‌ها خارج از گردشکار یاد شده را رصد و به منظور جلوگیری از تداوم آن، اقدامات قانونی مؤثر و از جمله گزارش به مراجع ذیربط را انجام دهند.

٢٦- نشریاتی که آگهی های دولتی را مستقیماً از دستگاه های آگهی دهنده پذیرش و درج کنند تا ٣ ماه از فهرست     دریافت کنندگان آگهی های دولتی حذف می شوند و سایر حمایت های اداره کل مطبوعات داخلی نیز قطع می شود.

٢٧- به منظور شفافیت، همواره نحوه توزیع آگهی‌ها از ابتدای سال تا آن زمان و به تفکیک سراسری و استان‌ها در وبگاه معاونت امور مطبوعاتی اطلاع رسانی می‌شود. (گزارش اول شامل: نام رسانه، رتبه، تعداد کل آگهی، جمع کادر آگهی، مبلغ کل، و گزارش دوم شامل: نام دستگاه، مبلغ کل و تعداد آگهی‌های آن)

٢٨- نظارت بر رعایت این دستورالعمل به عهده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و واحدهای استانی آن خواهد بود.

ماده ٥ قانون مدیریت خدمات کشوری:

کلیه وزارتخانه ها، مؤسسات دولتی، مؤسسات یا نهادهای عمومی غیردولتی، شرکتهایی دولتی و کلیه دستگاه هایی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر و یا تصریح نام است از قبیل شرکت ملی نفت ایران،‌ سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، بانک مرکزی، بانک­ها و بیمه­های دولتی، دستگاه اجرایی نامیده می­شوند.

۱ تیر 95