جولان طاعون در ماداگاسکار

بیماری سهمناک طاعون، تاکنون 33 نفر را در ماداگاسکار به کام مرگ کشانده است.

 رد پای این بیماری سهمناک را بیشتر می توان از صفحات تاریخ جست یا حداکثر از شهری طاعون زده در الجزایر که کافکا در اثر مشهورش طاعون در نیمه قرن بیست به تصویر کشید ، اما حالا از پایتخت ماداگاسکار خبر می رسد که این بیماری همه گیر شده است.

دولت برای مقابله با گسترش بیماری تمام پایتخت را تله موش گذاشته است و از اجتماعات جلوگیری می کند و ضد عفونی مدارس و مکان های عمومی را اغاز کرده است.

طاعون به شدت کشنده است و در صورتی که فرد مبتلا از آنتی بیوتیک استفاده نکند، طی 24 ساعت جان خود را از دست می دهد.

طاعون خیارکی چیست و آیا در ایران شیوع پیدا کرده؟!

 ایسنا، مینو محرز در مورد شایعه ورود بیماری طاعون خیارکی به کشور اظهار کرد: موضوع ورود طاعون خیارکی به کشور اساساً کذب است و هیچ گزارش رسمی در مورد ابتلای افراد به این بیماری در کشور طی هفته‌های گذشته نداشته‌ایم.

وی افزود: بخش اپیدمیولوژی حوزه سلامت، به صورت بسیار دقیق این موضوع را رصد کرده است که مشخص شد این بیماری در میان جوندگان دیده شده و گزارشی در مورد انسانی بودن این بیماری دیده نشده است.

عضو کمیته کشوری مبارزه با بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: البته که طاعون به خودی خود جای نگرانی دارد اما در سالهای اخیر در ایران بیماری طاعون کنترل شده است و راه درمانی این بیماری هم فقط مصرف آنتی بیوتیک است.

محرز بیان کرد: از مردم می‌خواهم که در میان فضای اضطرابی ناشی از شیوع ویروس کرونا خودشان را درگیر شایعات فضای مجازی نکرده و فقط اخبار را از مراجع رسمی دریافت کنند.

 

افزایش التهاب در جامعه کرونا زده با «طاعون خیارکی»!

بیماری‌ که با ابتلای یک نفر شروع شده، تا باقی ماندن یک بیمار هم خطرناک است؛ این اظهار نظر کلیدی متولیان بهداشت و درمان از شروع شیوع کرونا در کشورمان است که حالا دستمایه نگرانی‌های جدیدی شده است.

بیماری‌ که با ابتلای یک نفر شروع شده، تا باقی ماندن یک بیمار هم خطرناک است؛ این اظهار نظر کلیدی متولیان بهداشت و درمان از شروع شیوع کرونا در کشورمان است که حالا دستمایه نگرانی‌های جدیدی شده است.

 از شناسایی مواردی از بیماری فاسیولا در مناطق شمالی کشورمان تا طرح این ادعا که ویروس کاوازاکی شایع شده ـ که نوعی از کروناست که کودکان را درگیر می‌کند ـ مدتی است که انبوهی از اطلاعات درست و غلط درباره بیماری‌های مختلف افکار عمومی در کشورمان را نشانه رفته و التهاباتی به دنبال داشته است.

 فضایی مسموم که در سایه شیوع کرونا و بیماری مرگبار ناشی از آن یعنی کووید-۱۹ پدید آمده و موجب شده که شایعات بستر بسیار مناسبی برای رشد و نمو و تکثیر پیدا کنند و هراسی گسترده و دامن گیر را موجب شوند که در ماه‌های نخست کرونا به افزایش آمار بیماری‌های عصبی و نیازمند مراجعه به روانشناسان و روانپزشکان منجر شده بود.

موج مخربی که هنوز هم ادامه دارد و این بار کلید واژه تقویت آن، «طاعون خیارکی» است؛ نامی که شنیدنش یادآور بزرگترین قتل عام بشری توسط بیماری است که هرچند به گذشته‌های بسیار دور باز می‌گردد، از شدت خوف آور بودنش کاسته نشده است، به ویزه در این روزها که کووید-۱۹ عالمگیر شده و بالغ بر نیم میلیون نفر را در سراسر کره خاکی به دام مرگ کشیده است.

البته نیم میلیون کشته در قیاس با بسیاری از آمار‌های مربوط به مرگ و میر انسان‌ها چه در جنگ یا در تصادفات یا بر اثر بیماری‌هایی مانند سرطان یا عارضه‌هایی مثل سکته و حتی حوادث کاری چشم از جهان فرو می‌بندند، آنچنان قابل عرض نیست، اما اگر بدانیم همه بشریت دست به دست هم داده اند تا با پیشگیری و درمان مانع از رشد این آمار شوند و تاکنون موفق به انجام این کار نشده اند، ماجرا فرق خواهد کرد.

اساسا همین گریزناپذیر بودن مرگ و میر کرونایی هاست که آن را مخوف جلوه می‌دهد و موجب می‌شود همه تدابیر برای مقابله با آن، موجه و ضروری به نظر برسند، حتی اگر این تدابیر از جنس انسداد مرز‌ها و وارد آمدن آسیب‌های سنگین بر پیکره اقتصاد کشور‌ها و به دنبال آن، سراسر کره خاکی باشد. اقداماتی که به رغم اتخاذشان، کرونا سراسر عالم را در دست قدرتنمایی خود گرفته و جان غافلان را می‌گیرد.

گزارش‌ها نشان می‌دهد، طاعون خوکی هنوز تایید شده نیست

با این مقدمه جای تعجب ندارد اگر بشنویم «طاعون خیارکی» به محض شناسایی در آن سوی کره خاکی، به خبری هراس آور برای مخاطب ایرانی تبدیل می‌شود و نگرانی بسیاری در پی دارد. بیماری‌ که به مانند کووید-۱۹ در چین، در منطقه خود مختار مغولستان داخلی در این کشور شناسایی شده و آن گونه که گزارش‌ها نشان می‌دهد، هنوز تایید شده هم نیست و تنها فردی مشکوک به ابتلا به آن شناسایی شده است.

البته همین کشف برای مقامات آن منطقه کافی بوده تا به مردم درباره این بیماری هشدار دهند، از ایشان بخواهند در مصرف گوشت حیواناتی که ممکن است ناقل آن باشند خودداری کنند، شکار نکنند (به ویژه مارموت که نوعی سنجاب بومی منطقه است) و از همه مهم تر، موارد مشکوک را فورا اطلاع دهند. تدابیری برای پرهیز از شیوع شایع‌ترین نوع طاعون که عامل به وجود آورنده اش نوعی باکتری است.

خبری که می‌توانست در ابعاد همان منطقه خودمختار در چین و نهایتا منطقه هم مرز با آن در روسیه بازتاب بیابد، اما کرونا موجب شده که در ایران هم عده‌ای را به هراس اندازد و موجب طرح ابهامات و سوالات فراوانی شود. ابهاماتی که وضعیت این روز‌های کرونا در کشورمان و رکوردشکنی‌های پیاپی مرگ و میر ناشی از ابتلا به آن، بر شدتشان می‌افزاید، به ویژه اگر بدانیم متولیان بهداشت و درمان سکوتی عمیق پیشه کرده اند.

وضعیتی که می‌توانست متفاوت باشد اگر اطمینان به نظام سلامت کشورمان دست کم در سطح ماه‌های گذشته بود. در آن سطحی که بازگشایی‌ها منوط به بررسی‌های وسیع می‌شد و اجرای پروتکل‌ها با جدیت پیگیری می‌شد و همه تاکید داشتند که در صورت اوج گیری بیماری، بازگشایی‌ها لغو خواهد شد و محدودیت‌ها افزایش خواهد یافت، نه این روز‌ها که کرونا به روایت آمار در بحرانی‌ترین وضعیت است و حتی جلسه اضطراری ستاد ملی مبارزه با کرونا برگزار نمی‌شود.

اینجاست که طاعون خیارکی، ولو در حد شناسایی موردی مشکوک در آن سوی کره خاکی، برای مخاطب ایرانی هم اهمیت پیدا می‌کند و ترسناک به نظر می‌رسد چراکه بارها و بارها از زبان وزیر بهداشت، معاونان وی و دیگر دست اندرکاران نظام سلامت شنیده ایم که بیماری شروع شده با یک نفر، تا باقی ماندن یک نفر هم خطرناک است!

هنوز کرونا را به انتها نرسانده‌ایم، خبر‌هایی درباره بیماری‌های کشنده دیگر با منشأ کشور چین دوباره در رسانه‌ها مطرح می‌شود و در جدیدترین خبر، پای طاعون خیارکی به رسانه‌ها باز شده است. پس از پیداشدن فردی مشکوک به طاعون خیارکی در منطقه مغولستان داخلی چین، مراکز بهداشتی این ناحیه به حالت آماده‌باش درآمدند.

طاعون خیارکی همان مرضی است که همه‌گیری جهانی مرگ سیاه را به وجود آورد. این بیماری را باکتری‌ها ایجاد می‌کنند و از طریق نیش کک یا حیوانات آلوده به انسان منتقل می‌شود از مرگبارترین عفونت‌های باکتریال در تاریخ بشر است و در دوران شیوع مرگ سیاه در قرون وسطی بیش از ۵۰ میلیون نفر را در اروپا از پا درآورد.

مقامات بهداشتی شهر Bayannur چین که فردی مشکوک به این بیماری در کشورشان پیدا شده است، از مردم درخواست کرده‌اند تا برای کاهش خطر انتقال انسان‌به‌انسان تب خیارکی، پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنند و از شکار یا خوردن حیواناتی که باعث این عفونت می‌شوند خودداری کنند.

مقامات این شهر همچنین به مردم هشدار داده‌اند که هرگونه مرگ یا بیماری در موش‌خرما‌های کوهی را به آن‌ها گزارش دهند. این جانور در برخی بخش‌های چین و کشور همسایه آن یعنی مغولستان به‌عنوان غذا مصرف می‌شود و خوردن آن تاکنون بار‌ها باعث شیوع طاعون در این منطقه شده است.

 

طبق اعلام مورخان، موش‌خرمای کوهی عامل اصلی شیوع همه‌گیری جهانی طاعون پنومونی در سال۱۹۱۱ بود که حدود ۶۳هزار نفر در شمال شرقی چین را به کام مرگ کشاند. در آن زمان این جانور به‌علت پوست زیبایش شکار می‌شد که از آن در ساخت محصول‌های مختلف مانند کیف و لباس استفاده می‌شد. در ادامه پوست این حیوان‌های مریض از همین طریق به خارج از مرز‌های چین صادر شد تا طاعون پنومونی به آن‌سوی مرز‌های سرزمین اژد‌های سرخ کشیده شود.

گفتنی است هفته پیش ۲ نمونه قطعی از طاعون خیارکی در مغولستان پیدا شد، ۲ برادری که هر ۲ گوشت موش‌خرمای کوهی خورده بودند.

یک مورد ابتلا به طاعون خیارکی در شمال چین گزارش شده است، این مورد پس از کشف دو مورد ابتلا در مغولستان به ثبت می‌رسد و باعث شده تا هشدار سطح سوم در منطقه داده شود.

یورونیوز، مقامات بهداشتی شهر بایانور در مغولستان داخلی از نظر وضعیت بهداشتی وضعیت هشدار درجه سه اعلام کردند. درجه چهار بالاترین میزان هشدار محسوب می شود. منشاء ابتلای احتمالی به طاعون خیارکی هنوز مشخص نشده است. مقامات منطقه مغولستان داخلی از مردم خواسته اند که همه موارد مشکوک به ابتلا به طاعون خیارکی را گزارش کنند. آنها همچنین بر لزوم پرهیز از شکار و مصرف گوشت حیواناتی که می توانند ناقل طاعون خیارکی باشند تاکید کرده اند.

طاعون خیارکی رایج ترین نوع طاعون است که علائم آن پس از ابتلا به باکتری «یرسینیا پستیس» (Yersinia pestis) بروز می کند. مقامات چین از ساکنان بایانور خواسته اند که در صورت مشاهده انواع مارموت مراتب را به مسئولان اطلاع دهند. سال گذشته دو نفر پس از مصرف گوشت مارموت بر اثر ابتلا به طاعون جان خود را از دست دادند.

منطقه خودمختار مغولستان داخلی چین از شمال با کشورهای مغولستان و روسیه هم مرز است. ساکنان بخش هایی از مغولستان و همچنین منطقه خودمختار مغولستان داخلی در چین بر این باور هستند که مصرف گوشت خام مارموت به سلامت آنها کمک می کند. مارموت نوعی سنجاب است که ۱۵ گونه دارد. مارموت ها در بخش هایی از آسیا، اروپا و آمریکای شمالی زندگی می کنند.

طاعون خیارکی در صورت عدم درمان با آنتی بیوتیک می تواند به مرگ بیمار منجر شود. یکی از آخرین موارد شیوع طاعون خیارکی در سال ۲۰۱۷ در ماداگاسکار روی داد. در آن زمان بیش از ۳۰۰ نفر در این کشور به طاعون خیارکی مبتلا شدند.

دانشمندان احتمال همه گیری بیماری طاعون خیارکی را اندک می دانند. پزشکان امروزه نه تنها می توانند برای معالجه مبتلایان به طاعون آنتی بیوتیک تجویز کنند بلکه از راه های انتقال آن نیز آگاهی دارند. این در حالی است که همه گیری طاعون خیارکی در قرن چهاردهم میلادی (طاعون سیاه) در غیاب آنتی بیوتیک و دانش کافی جان ۵۰ میلیون نفر از ساکنان کره زمین را گرفت.

بیماری طاعون خیارکی یا سیاه چیست؟ / طاعون ظهور کرده در چین چطور انتقال پیدا می کند؟

پس از آنکه یک مورد ابتلا به بیماری طاعون خیارکی در منطقه‌ی خودمختار مغولستان داخلی در شمال چین شناسایی شد، مقام‌های بهداشت این کشور اقدامات پیشگیرانه وضع کردند. به‌گفته‌ی مقام‌های بهداشت چین، ابتلای یکی از شهروندان این کشور به طاعون خیارکی در منطقه‌ی مغولستان داخلی تأیید شده است. این خبر نشان می‌دهد که چگونه حتی در میانه‌ی مبارزه‌ی جهان با دنیاگیری ناشی از یک ویروس جدید، تهدید‌های قدیمی همچنان پابرجا هستند. طاعون یا مرگ سیاه بیماری عفونی باکتریال است که توسط باکتری میله‎ای شکل و گرم منفی موسوم به یرسینیا پستیس ایجاد می‌گردد. انتقال باکتری به انسان یا جوندگان در اثر گزش کک است. اشکال مختلف بیماری عبارت از: طاعون خیارکی، ریوی و یا سپتی‌سمی است. طاعون ریوی بسیار مهلک بوده و گاهی تا 100% مرگ و میر از آن گزارش شده است. این بیماری به رغم توسعه دانش پزشکی همچنان به‌ صورت آندمیک در گوشه و کنار جهان دیده می‌شود و الگوی انتقال آن عمدتاً بین جوندگان و کک است و اگر انسان نیز درسیکل انتقال قرار گیرد آلوده می‌‌گردد. انتقال بیماری منحصر به یک الگو نیست. به عبارت دیگر علاوه بر نیش کک از طریق تنفس نیز بیماری منتقل می‌گردد.

پس از آنکه یک مورد ابتلا به بیماری طاعون خیارکی در منطقه‌ی خودمختار مغولستان داخلی در شمال چین شناسایی شد، مقام‌های بهداشت این کشور اقدامات پیشگیرانه وضع کردند.

به‌گفته‌ی مقام‌های بهداشت چین، ابتلای یکی از شهروندان این کشور به طاعون خیارکی در منطقه‌ی مغولستان داخلی تأیید شده است. این خبر نشان می‌دهد که چگونه حتی در میانه‌ی مبارزه‌ی جهان با دنیاگیری ناشی از یک ویروس جدید، تهدید‌های قدیمی همچنان پابرجا هستند.

طاعون یا مرگ سیاه بیماری عفونی باکتریال است که توسط باکتری میله‎ای شکل و گرم منفی موسوم به یرسینیا پستیس ایجاد می‌گردد. انتقال باکتری به انسان یا جوندگان در اثر گزش کک است. اشکال مختلف بیماری عبارت از: طاعون خیارکی، ریوی و یا سپتی‌سمی است. طاعون ریوی بسیار مهلک بوده و گاهی تا 100% مرگ و میر از آن گزارش شده است. این بیماری به رغم توسعه دانش پزشکی همچنان به‌ صورت آندمیک در گوشه و کنار جهان دیده می‌شود و الگوی انتقال آن عمدتاً بین جوندگان و کک است و اگر انسان نیز درسیکل انتقال قرار گیرد آلوده می‌‌گردد. انتقال بیماری منحصر به یک الگو نیست. به عبارت دیگر علاوه بر نیش کک از طریق تنفس نیز بیماری منتقل می‌گردد.

به نظر می‌رسد، قرار گرفتن یرسینیا پستیس در لیست سلاح‌های بیولوژیک از سوی کنوانسیون خلع سلاح، ناشی از نحوه انتقال و قدرت بیماری زایی آن باشد. لذا، نحوه تهیه، تولید و انتشار آن به‌صورت افشانه‌ای قوت گرفته است. از این‎رو، خطر کاربردهای بیولوژیک یا بیوتروریستی آن توسط دشمن امری محتمل و تهدید جدی است.

با توجه به تهدیدهای مطرح شده لزوم شناخت هر چه بیشتر جنبه‎های تشخیص، کنترل، پیشگیری و اپیدمیولوژیک بیماری و نیز رعایت موازین بهداشتی افزایش یافته است. زیرا می‌تواند از خطر ابتلا بیماری در بین نیروها و عموم مردم بکاهد. از این‎رو، در این مقاله سعی شده است به جنبه‎های فوق پرداخته شود.

طاعون خیارکی و مرگ سیاه

طاعون خیارکی که موجب همه‌گیری مرگ سیاه در قرون وسطی شد، دراثر باکتری یرسینیا پستیس به‌وجود می‌آید و به‌واسطه‌ی کک‌هایی منتقل می‌شود که به‌دست جوندگان آلوده شده‌اند. در مغولستان داخلی، حیوان میزبان اغلب نوعی پستاندار جونده به مارموت است که در نواحی روستایی زندگی می‌کند.

حقایقی درباره‌ی طاعون

بیماری طاعون به ۵ گونه‌ی «خیارکی»، «عفونتی خون»، «ریوی»، «حلقی» و «مننژ» تقسیم می‌شود. طاعون خیارکی متداول‌ترین حالت طاعون است که طی نیش کک یا گازگرفتگی توسط موش آلوده به باکتری «باسیل» به وجود می‌آید. این باکتری گرم منفی، در لوله گوارشی کک‌ها دیده می‌شود و باعث بسته شدن آن می‌شود؛ بنابراین کک مجبور می‌شود تا برای رفع گرسنگی خود بیشتر نیش بزند. آنگاه باکتری‌ها از طریق نیش وارد بدن جانور دیگر شده و به این ترتیب باعث شیوع بیماری می‌شوند.

کک‌ها معمولاً به جوندگان، به خصوص موش‌ها حمله می‌کنند، ولی درصورتی که تعداد این جانوران به علت ابتلا به طاعون کم شود، موجود دیگری از جمله انسان را میزبان قرار می‌دهند. نقش موش‌ها در شیوع همه‌گیری‌های بزرگ طاعون در طول تاریخ بسیار مهم بوده است. دورهٔ نهفتگی بیماری طاعون خیارکی بین دو تا شش روز طول می‌کشد. سپس علایم اولیه، یعنی لرز و تب بالا، سرگیجه، درد شدید عضلات و مفاصل، کوفتگی و سر درد ظاهر می‌شوند. پس از ۲۴ ساعت، خیارک‌هایی بر روی بدن بیمار به‌وجود می‌آیند. خیارک‌ها غدد لنفاوی هستند که متورم شده‌اند.

این خیارک‌ها معمولاً در اطراف ناحیهٔ نیش کک ظاهر می‌شوند و به تدریج بزرگ می‌شوند و بسیار دردناک و حساس هستند. از علایم دیگر بیماری طاعون، کم‌شدن آب بدن و عطش دائمی بیمار است. درصورتی که بیمار به موقع تحت علاج قرار نگیرد، علایم هشدار دهنده‌ای همچون افزایش تعداد ضربان‌های قلب، آشفتگی و هذیان ظاهر می‌شوند. در این صورت بیمار پس از ۳۶ ساعت می‌میرد.

 سازمان جهانی بهداشت در واکنش نسبت به شیوع طاعون خیارکی در چین گفت: در حال حاضر شرایط پرخطری احساس نمی‌شود اما به دقت در حال بررسی اوضاع هستیم.

به گزارش خبرگزاری موج، بنابر اعلام سازمان جهانی بهداشت مورد مشکوک به طاعون خیارکی در چین به خوبی تحت کنترل قرار دارد و پرخطر تلقی نمی‌شود گفتنی است پیش از این در ماه نوامبر سال گذشته نیز چهار مورد ابتلا به طاعون در این منطقه شناسایی شده بود.

مقامات محلی در منطقه مغولستان داخلی در چین روز یکشنبه پس از شناسایی مورد مشکوک به بیماری طاعون خیارکی در یکی از بیمارستانهای این منطقه، هشدار صادر کردند.

«مارگاریت هریس» سخنگوی سازمان جهانی بهداشت گفت: ما در حال نظارت دقیق روی شیوع این بیماری در چین هستیم و با مقامات چین و مغولستان همکاری نزدیک داریم.

وی تاکید کرد: در حال حاضر شرایط پرخطری احساس نمی‌شود اما به دقت در حال بررسی اوضاع هستیم.

به گزارش اسکای نیوز، طاعون خیارکی بیماری بسیار عفونی است که می تواند کشنده باشد و بیشتر از طریق جوندگان گسترش پیدا می‌کند.