تریز یا خلاقیت شناسی یکی از شاخه‌های تخصصی علم میان رشته‌ای و چند رشته‌ای خلاقیت‌شناسی یا نوآوری‌شناسی است و از مطالعه الگوهای تکراری بکار رفته در ابداعات و اختراعات گوناگون حاصل شده‌است.

این دانش توسط دانشمند خلاقیت شناس و اختراع شناس جنریچ آلتشولر پایه‌گذاری گردیده است.

دانش تریز با نام‌ها و عنوان‌های توصیف‌گر مختلفی مانند «نوآوری نظام یافته»، «خلاقیت اختراعی»،  «مهندسی خلاقیت و نوآوری» و...  نیز نامیده می‌شود.

تریز شامل یک سیستم چهار مرحله ای می باشد شامل:

۱. شناخت وتحلیل مسأله
۲. فرمول بندی مسأله
۳. جستجوی مسائل قبلا حل شده.
۴. استفاده از الگو ها و راه حل های کشف شده شامل ۴۰ راه حل یا اصل ابداعی