تهیه موزاییک از زباله‌های بازیافت‌ناپذیر، تحولی در امور اقتصادی شهرداری‌ها و مدیریت پسماند به شمار می‌رود

روزانه 1500 تن زباله در البرز تولید می‌شود. مقصد این زباله‌ها مرکز دفن زباله استان یعنی حلقه‌دره کرج است. دفن این زباله‌ها با صرف هزینه، انرژی و نیروی انسانی همراه است و مشکلات زیست‌محیطی زیادی نیز در پی دارد. حجم بالای تولید پسماند بسیاری از استارتاپ‌ها و افرادی را که دغدغه زیست‌محیطی دارند بر آن داشته تا دستگاه‌هایی اختراع کنند که ضمن بی‌خطر‌سازی زباله از آن محصولی تولید کنند که کارایی داشته  باشد. نسرین حسینی و حامد احمدوند 2 جوان البرزی هستند که چند سال است در حوزه پسماند تحقیق می‌کنند و توانسته‌اند زباله را به مصالح ساختمانی تبدیل کنند.

 کرج؛ پیشرو در پیدایش استارتاپ‌ها

یکی از این پژوهشگران جوان با بیان این‌که کرج از شهرهای پیشرو در پیدایش استارتاپ‌های جدید از جمله استارتاپ‌های حوزه پسماند است، می‌گوید: حجم بالای تولید پسماند یکی از دغدغه‌هایی است که فعالان حوزه محیط‌زیست درگیر آن و همواره دنبال راهکاری برای حل این مشکل هستند.

نسرین حسینی که متولد سال 65 و دانشجوی کارشناسی ارشد آلودگی محیط ‌زیست است، درباره اختراع خود توضیح می‌دهد: حدود 3 سال است در زمینه پسماند تحقیق کرده‌ایم و نتیجه کار ما تولید مصالح ساختمانی از زباله‌های بازیافت‌ناپذیر است.

وی با بیان این‌که زباله‌های بازیافت‌ناپذیر زباله‌هایی هستند که مواد بازیافتی آن جدا شده و فقط شیرابه آن مانده است، ادامه می‌دهد: شهرداری‌ها معمولا مشکل زیادی با زباله‌های ریجکتی دارند و تنها راه از بین بردن آن‌ها در کشور ما سوزانده شدن یا دفن غیربهداشتی است، اما با روشی که ما به کار گرفتیم می‌توان زباله‌ها را که هیچ سودی برای شهرداری ندارد به وسیله‌ای تبدیل کرد که در محیط شهری بتوان آن را به کار برد.

حسینی اضافه می‌کند: ما کار خود را در اصفهان و در یک تولیدی کوچک شروع کردیم و با صحبت‌هایی که با شهرداری و شورای شهر کرج داشتیم، قرار شد مکانی را در نزدیکی محل دپوی زباله در اختیار ما بگذارند تا یک ماه به‌صورت آزمایشی کار کنیم ولی هنوز این اتفاق نیفتاده است. این فعال استارتاپ می‌گوید: بیش از 150 میلیون تومان برای دستگاه‌ها و موارد دیگر هزینه کرده‌ایم، اما اگر شهرداری یا شخصی روی این طرح سرمایه‌گذاری کند، قطعا از نظر محیط ‌زیست و اشتغال‌زایی می‌تواند موفق شود.

لزوم حمایت از طرح‌های استارتاپی

دیگر پژوهشگر و مخترع جوانی که اقدامات فنی این طرح را انجام داده با بیان این‌که وضع محیط ‌زیست کشور در حوزه دفن زباله‌ها در حال تبدیل شدن به یک فاجعه است، می‌گوید: زباله‌ها دریا، مراتع کشاورزی، آب‌های شیرین و جنگل‌ها را تهدید می‌کند و در بسیاری از مناطق زباله و شیرابه ناشی از آن طبیعت کشور را از بین برده و حتی به آب‌های زیرزمینی نیز رسوخ کرده است.

حامد احمدوند که با 28 سال سن کارشناسی خلبانی دارد و دانشجوی رشته مدیریت کسب و کار است، با اشاره به ویژگی‌های مصالحی که از زباله درست شده‌اند، می‌افزاید: مقاومت موزاییک‌ها و سنگفرش‌ها در برابر فشار و در محیط‌های اسیدی و بازی بالاتر از موزاییک‌های سیمانی است و به‌هیچ‌عنوان شکننده نیستند و می‌توان به عنوان عایق دما و صدا از آنها استفاده کرد. همچنین این مصالح قابلیت ذوب شدن دارند و می‌توان بارها از آنها استفاده کرد.

وی در پاسخ به این‌که این مصالح از نظر بهداشتی مشکل دارند یا نه، می‌گوید: این مصالح به خاطر این‌که در دمای بالای 180‌ درجه تولید می‌شوند، حالت باکتریایی داشته و مشکل بهداشتی ندارند. دمای بالا موجب می‌شود تمام باکتری‌ها از بین برود. اگر هم این موزاییک بشکند با این‌که درونش از زباله است باز هم مشکلی ایجاد نمی‌کند، زیرا پلیمری هستند.

احمدوند با بیان این‌که موارد استفاده از این محصولات در فضاهای بیرونی است، مانند سنگفرش پیاده‌روها، و شهرداری‌ها می‌توانند از همین موزاییک‌ها برای اقدامات عمرانی خود استفاده کنند، می‌افزاید: با این‌که تجاری‌سازی مهم‌ترین بخش طرح‌ها و اختراعات است، اما هنوز اقدام خاصی در حوزه تجاری‌سازی برای این محصولات انجام نداده‌ایم. فقط صحبت با شهرداری کرج بوده که هنوز وعده‌ها عملی نشده است. همچنین پارک علم و فناوری البرز پیشنهاد کار داده است.

 وی ادامه می‌دهد: طرح ما در مرحله ثبت در سازمان مالکیت فکری است و در حال کار روی ظاهر و زیبایی محصولات هستیم. ظاهر محصول باید باعث جذب سرمایه‌گذار شود و مورد پسند مردم باشد.

   بهره‌گیری از ظرفیت استارت‌آپ‌ها در حوزه پسماند

رئیس سازمان پسماند شهرداری کرج به ‌ضرورت استفاده از دانش و توان فنی افراد صاحب توان و ایده به ‌منظور کاهش آسیب‌های ناشی از تولید زباله اشاره می‌کند و می‌گوید: سازمان پسماند بهره‌گیری از ظرفیت استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان را مدنظر قرار داده و از همین رو در حاشیه نشستی که در ماه‌های اخیر با روسای سازمان پسماند کل کشور داشتیم، تعدادی از مخترعان و صاحب‌نظران در زمینه تولید مرتبط با مدیریت پسماند ایده‌های خود را مطرح کردند.

 احمد خیری در گفت و گو با همشهری می‌افزاید: شهرداری کرج به دلیل برخورداری از حجم بالای زباله تولیدی در مقایسه با استانداردهای جهانی، تلاش‌های گسترده‌ای را برای بهره‌گیری از این استعدادها و ظرفیت‌های علمی و تخصصی در برنامه خود دارد.

وی همچنین با بیان این خبر که به‌زودی نخستین ناحیه نوآوری پسماند در مرکز دفن حلقه‌دره کرج ایجاد می‌شود، ادامه می‌دهد: شرکت‌های دانش‌بنیان مستقر در پارک علم و فناوری البرز ظرفیتی موثر برای هوشمندسازی مدیریت پسماند‌ها و مجموعه‌های مدیریت شهری به شمار می‌روند و باید از این ظرفیت‌ها به‌خوبی بهره برد.