چند نفر که یک ایده خلاقانه، حسابی شور و شوقشان داده، تصمیم می‌گیرند که کسب و کاری را راه‌اندازی کنند (مثلا یک استارت آپ). شروع می‌کنند به استراتژی چیدن و تیم جمع کردن وغیره و غیره، و می‌رسند به غول مرحله آخر شروع کسب و کارشان، یعنی پیدا کردن «سرمایه».

روش‌های مختلفی برای یافتن سرمایه‌گذار برای استارت آپ‌ها وجود دارد، یکی از آن‌ها روش تامین مالی جمعی یا Crowdfunding است.

    تامین مالی جمعی (Crowdfunding)، روشی‌ست که در آن سعی می‌شود تا از جمعیتی (Crowd) از مردم، خیّرین، سرمایه‌گذاران و…، برای راه‌اندازی یک پروژه یا یک کارآفرینی (معمولا استارت آپ‌ها)، تامین سرمایه بشود.

به 4 مدل، فرآیند Crowdfunding انجام می‌شود (به نقل از معاونت توسعه کارآفرینی وزارت کار):

    اهدا: تفاوت زیادی با همان گلریزان خودمان ندارد. معمولا این نوع تامین مالی در موسسات خیریه و غیر انتفاعی انجام می‌شود و کسانی که سرمایه اهدا می‌کنند، این کار را فقط و فقط با چشم‌داشت اجتماعی انجام می‌دهد.

    قرض (وام): تعدادی از افراد (هر کس به قدر توان خود)، بخشی از سرمایه مد نظرتان را به شما وام می‌دهند. این نوع وام‌ها به 2 صورت کوتاه‌مدت و بلندمدت اعطا می‌شوند.

    پاداش: در این روش، فرد تامین‌کننده سرمایه، به ازای هزینه‌ای که اهدا می‌کند، از یک پاداش بهره‌مند می‌شود. این پاداش، هر چیزی می‌تواند باشد. گاهی این پاداش، صرفا نام بردن از شخص و یک تشکر ساده در برخی از پوسترهای‌تان است؛ گاهی به صورت حکم پیش خرید محصول و یا اجازه حضور در مراسم رونمایی محصول، خدمات یا به طور کلی کسب و کارتان است.

    مشارکت: در این روش، درصدی از درآمد کسب و کار به تامین کننده سرمایه تعلق می‌گیرد.

چگونه از طریق Crowdfunding، سرمایه تامین کنیم؟

تامین مالی جمعی، معمولا از طریق یک سری وب‌سایت که مرتبط با این امر هستند، صورت می‌گیرد.

فرایند تامین مالی جمعی عموما به این صورت است:

1) ارائه درخواست توسط کارآفرین:

    کارآفرین (شما)، طرح خود را ارائه می‌دهد.

    این طرح در درگاه واسط (وب‌سایتی که این فرآیند را انجام می‌دهد)، بررسی می‌شود.

    اگر طرح کارآفرین تایید شد، فراخوان آن در وب‌سایت قرار می‌گیرد.

2) باز شدن پنجره تامین مالی در مدتی معین (فراخوان):

    کارآفرین سعی می‌کند تا با اشتراک این موضوع در شبکه‌های اجتماعی و دیگر درگاه‌های ارتباطی، نظر سرمایه گذاران را جلب کند تا آن‌ها را برای سرمایه‌گذاری (یا اهدا) تشویق کنند.

    توضیحات کامل، رفع ابهامات، پرسش‌ها و پاسخ‌های ضروری در درگاه انجام می‌گیرد.

3) پنجره تامین مالی بسته می‌شود:

    اگر مبلغ مورد نظر تامین نشده باشد، تمامی مبالغ پرداختی، به سرمایه گذاران بازگردانده می‌شود.

    اگر مبلغ مورد نظر تامین شده باشد، درگاه واسط، بررسی‌های تکمیلی را در مورد کارآفرین و کسب و کارش انجام می‌دهد.

4) بعد از سرمایه‌گذاری

    تعامل «تامین کنندگان» و «کارآفرین» (بسته به میزان فعال بودن تامین کنندگان) ادامه می‌یابد.

    در برخی موارد، تامین کنندگان حق رای دارند و می‌توانند در تصمیم‌گیری‌های مهم کسب و کار، دخالت کنند.

وب‌سایت‌های تامین مالی جمعی در ایران و جهان

تا این جای کار گفتیم که کسب و کارتان را در وب‌سایت‌های تامین مالی مطرح می‌کنید، آن‌ها تایید می‌کنند، بعد شما می‌روید و سرمایه‌گذاران و خیّران و غیره و غیره را جلب می‌کنید (البته برخی از سرمایه‌گذاران و خیران، بدون اینکه شما را بشناسند، با بازدید از وب‌سایت، با شما آشنا می‌شوند)، و اگر سرمایه به حد نصاب رسید، تبریک می‌گوییم! می‌توانید کسب و کارتان را شروع کنید!

خب این مراحل را در کجا انجام بدهیم؟

وب‌سایت‌های (معروفِ) ایرانی تامین مالی جمعی (Crowdfunding):

    حامی جو

    فاندلی

    دونِیت

    خیریه همت (که اولویتش حمایت از خانواده‌های نیازمند می‌باشد.)

    سامانه تامین مالی جمعی کارن کراد (در انتهای مقاله به صورت کامل معرفی شده است).

وب‌سایت‌های خارجی تامین مالی جمعی (Crowdfunding):

معروف‌ترین و پرطرفدارترین آن‌ها Gofundme است که در آن‌جا ایرانی‌ها را هم خواهید دید که بودجه تامین کرده‌اند.

بقیه وب‌سایت‌ها را می‌توانید در Top 10 Crowdfunding Sites مشاهده کنید.

خبر خوب موقتی برای استارت آپی‌ها!

در تاریخ 1395/03/10، خبر خوشحال کننده‌ای را خواندیم که گفته می‌شد علی ربیعی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، از سامانه تامین مالی جمعی صندوق ضمانت سرمایه‌گذاری تعاون رونمایی کرده‌است. خواستیم تا لینک این سامانه را در این مطلب قرار دهیم که با عبارت جذاب «Server Not Found» مواجه شدیم!

فایده این سامانه (که معلوم نیست چرا در دسترس نمی‌باشد) را به نقل از خبرگزاری فارس می‌گوییم:

    اصولا سرمایه گذاری در مراحل اولیه کسب و کار ریسک ذاتی بالایی دارد و شکست درصد بالایی از شرکت‌های نوپا امری طبیعی است و در اغلب موارد سرمایه گذاری انجام شده توسط مردم تضمین نمی‌شود اما صندوق ضمانت سرمایه گذاری تعاون در راستای رسالت سازمانی خود و به عنوان یک سازمان خطر پذیر با تضمین اصل سرمایه مردم و همچنین اعتبارسنجی و ارزیابی کارآفرینان و کسب و کار متقاضی ریسک سرمایه گذاری را برای مردم کاهش می‌دهد و احتمال موفقیت کسب و کار بالا می‌رود، در نتیجه مشارکت کنندگان پاداش سرمایه‌گذاری خود را دریافت می‌کنند.